İşğaldan azad edilmiş ərazilərin böyük turizm potensialı var, amma tələsmək olmaz
Azad edilmiş ərazilərin yaxşı turizm perspektivləri var. Bu torpaqların turizm məqsədləri üçün istifadəsi üçün ilkin araşdırmalar artıq başlayıb. Dövlət Turizm Agentliyinin mətbuat katibi Kənan Quluzadə bildirib ki, orada yeni turizm marşrutları çəkiləcək.
O, hazırda yanaşmaların fərqli olduğunu, lakin bütün bu məsələlərin hərtərəfli bir araşdırma tələb etdiyini deyib: “Sahələrə getmək və orada bir qiymətləndirmə aparmaq lazımdır. Buna əsasən marşrutların yaradılması üçün planlar qurmaq mümkün olacaq, çünki hər bölgə özünəməxsus turizm potensialına malikdir”.
Azərbaycan Turizm Agentlikləri Assosiasiyası (ATAA) İdarə Heyətinin sədri Rüfət Hacıyev AYNA-ya açıqlamasında diqqətə çatdırıb ki, bu mərhələdə Assosiasiya könüllülərdən ibarət turizm işçiləri qrupu yaratmaq üçün təklif hazırlayır: “Bu qrup azad edilmiş ərazilərdə səliqə-səhman yaradılmasına kömək edəcək. Beləliklə, əlimizdən gələni etməklə dövlətə kömək etmək istəyirik. İkinci mərhələyə gəldikdə, azad edilmiş ərazilər təhlükəsiz olduqda, minalardan təmizləndikdə, vətəndaşlarımız üçün şanlı döyüş yerləri ilə marşrutlar təşkil etmək istərdik. Ağır döyüşlərin baş verdiyi yerlərdə, ehtimal ki, hansısa növ hərbi texnika qalacaq. Vətəndaşlarımızın bu yerləri görmələrini, azadlıq müharibəsi hadisələrini hiss etmələrini istərdim. Düşünürəm ki, belə yerləri ziyarət etmək istəyənlər çox olacaq. Əlbəttə ki, hər şey müvafiq dövlət qurumları ilə koordinasiya edilməlidir. Zamanla bu bölgə ilə əlaqəli böyük layihələrdə iştirak edəcəyik. Gələcəkdə turizm bazalarının, otellərin yaradılması, investorların cəlb edilməsi də planlaşdırılır”.
“Turizm marşrutlarından danışırıqsa, bunların hamısı gələcəyin işidir. Amma Aleksandr Dümanın Qarabağdan keçən marşrutu mütləq bərpa olunmalıdır. Hələ ki, dəqiq bir şey planlaşdırmaq mümkün deyil, çünki əvvəl bu ərazidə nəyin salamat qaldığı və işğalçılar tərəfindən nəyin məhv edildiyi öyrənilməlidir. Turizm sektoru ilə əlaqəli bütün strukturlar əllərindən gələni etməli olacaq ki, dünyada mümkün qədər çox insan Qarabağın gözəlliyi barədə xəbər tutsun və onu öz gözləri ilə görsün. Xarici jurnalistləri və blogerləri bu cür səfərlərə cəlb etmək lazımdır”, - ATAA rəhbəri vurğulayıb.
Hacıyevin sözlərinə görə, pandemiyadan sonra beynəlxalq turizm sərgiləri başlayan kimi Qarabağla bağlı məlumatları əks etdirən stendlərimiz olmalıdır: “Bu vaxt həmin bölgələrə 3D videotur edə bilərsiniz. Uşaqlığım Qarabağda keçib və bu torpağın nə qədər gözəl olduğunu özüm də bilirəm. Tibbi, kənd təsərrüfatı və tarixi turizmin inkişafı üçün imkanlar var. Cip səfəri, hava şarı uçuşları təşkil etmək mümkündür. Bu bölgədə demək olar ki, bütün turizm növləri inkişaf etdirilə bilər, bunun üçün bütün imkanlar var”.
“Victory Tour” turizm şirkətinin direktoru Vüsal Hacıyev də AYNA-ya deyib ki, azad edilmiş ərazilərin bərpasına və orada, xüsusən turizm sektorunu inkişaf etdirməyə başlamalıyıq: “Əlbəttə ki, gözəl Qarabağımızı bütün dünyaya göstərməyi planlaşdırırıq. Uzun illərdir beynəlxalq turizm sərgilərinə qatılaraq, dövlət qurumları ilə birlikdə düşmənlərimizin işğal altında olan bölgələrə turları təbliğ etmək və reklam etmək cəhdlərini müşahidə edir və qarşısını almağa çalışırdıq. Özümüzün də Qarabağa turlar təşkil etmək imkanımız yox idi və indi nəhayət, tarixi abidələr və tarixlə zəngin olan işğal olunmuş torpaqların azad edilməsinə nail olduq. Gələcəkdə həvəslə Qarabağa turlar satmağa başlayacağıq”.
“Bu bölgəyə ekskursiyalar və turlar təşkil etmək üçün yerli marşrutları inkişaf etdirmək lazımdır. Qarabağda sülhün bərqərar olması ilə bağlı bütün prosedur məsələləri bitirdikdən sonra, bələdçilərlə bu zonaya getməyi və çoxsaylı ekskursiyalar və turlar hazırlamağı planlaşdırırıq”, - Hacıyev qeyd edib.
Davamlı İnkişaf Tədqiqatları Mərkəzinin sədri Nəriman Ağayev isə hesab edir ki, işğaldan azad edilmiş bölgələrdə turizmdən danışmaq hələ tezdir: “Hələlik təhlükəsizlik məsələsinin həll edilməsi lazımdır və minalardan təmizlənmə uzun müddət, təxminən üç il çəkəcək. Gələcəkdə bu məsələ həll edildikdə, kimsə fototurizm ilə maraqlanacaq, yəni bu bölgələri çəkmək üçün gəzintilər, kimsə müalicə üçün sanatoriyaya, kimsə qastronomik, ekstremal turizm məqsədi ilə gedəcək. Şübhəsiz ki, erməni təcavüzkarlarının otuz illik işğal dövründə Qarabağa nə etdiklərini öz gözləri ilə görmək istəyənlər olacaq”.
“Turist ən azı üç günlük istirahət etmək üçün bir yerə getmiş insandır və buna görə əvvəlcə otellər, iaşə obyektləri, bütün lazımi infrastrukturları inşa etməlisiniz. Əvvəlcə əsli bu yerlərdən olanlar gələcək, özlərinin və atalarının yaşadıqları yerləri görmək, yaxınlarının məzarlarını bərpa etmək istəyəcəklər. Bu məqsədlə həm Azərbaycanda, həm də xaricdə yaşayan həmvətənlər gələcək”, - deyə ekspert AYNA-ya açıqlamasında bildirib.