Biz həqiqətən unikal bir millətlə qarşı-qarşıyayıq və heç bir adekvat nümayəndəsinə rast gəlməmişik
2012-ci ilin dekabr ayında planetimizin idman həyatında inanılmaz bir hadisə baş verdi. Navarra şəhərində vacib olan atletika yarışları keçirilirdi. Ortada böyük bir mükafat fondu var idi, dünyanın ən güclü idmançıları, London Olimpiya Oyunlarının bürünc mükafatçısı, keniyalı Abel Mutai də daxil olmaqla, yarışlara 3000 metr məsafədə maneələrlə qaçdılar. Finiş xəttinə təxminən on metr qalmış keniyalı qaçışçı finiş xəttini artıq keçdiyini səhvən düşünərək dayandı. Mutai dayandı və azarkeşlər alqışlamağa başladılar, ispan dilində ona “davan et” çağırışlarını anlamadı.
İkinci ispaniyalı İvan Fernandez Anaya keniyalını qabaqlaya və yarışı asanlıqla birinci yerdə bitirə bilərdi. Ancaq Anaya rəqibin səhvindən istifadə etmək əvəzinə... keniyalıya çatdı və onu finiş xəttinin harada olduğunu əli ilə göstərərək, xəttə tərəf itələməyə başladı. İspan idmançı qalib gəlmək üçün qarantiyalı bir fürsəti əldən verdi. Əslində keniyalını finiş xəttinə gətirdi və bu ölkənin idmançısının yanlışından istifadə etmədi.
Yarış bitdikdən sonra İvan Fernandez Anayadan həqiqətən qazanmaq istəmədiyini soruşanda, qaçışçı cavab verdi: “Xeyr, həqiqətən çox qazanmaq istəyirdim. Ancaq ortada İspaniya millisinin tərkibinə düşmək və Avropa Çempionatına yollanmaq üçün vəsiqə olsaydı belə, mən yenə də bugünkü kimi edərdim. Qələbəyə layiq deyildim – aramızdakı məsafə çox böyük idi və o, səhv etməsəydi, rəqibimə çatmaq şansım yox idi. Qızıl medal qazanmaqdansa, ləyaqətimi qorumaq mənim üçün daha vacibdir. Bilirsiniz, hamımız bəzən futbolda, cəmiyyətdə, siyasətdə nələrin baş verdiyini görürük. İnsanlar çox vaxt səhv davranış modellərini görürlər. Fərqli davrandığım və bu dürüstlük jestini etdiyim üçün xoşbəxtəm”.
Bu dürüstlük və ləyaqət dərsi bütün hallar üçün aktualdır. Bu halı eyni zamanda Tokio Olimpiadasında baş verən son hadisəyə də aid etmək olar. Belə ki, Tokio Olimpiadasının bürünc medalı uğrunda erməni Karapet Çalyanla azərbaycanlı Rafiq Hüseynov arasında mübarizədən sonra qalmaqal baş verdi.
Hüseynov hakimlərin mübahisəli qərarından sonra 4:1 hesabı ilə qalib gəlib. Arbitr hesab edirdi ki, Çalyan dava zamanı rəqibinə kəllə atıb. Erməni məşqçilər etiraz etdilər, amma etirazlar rədd edildi.
Çalyanın idmançıya yaraşmayan davranışı, sonradan müsahibəsində kimi məğlub etməsinin - bir erməni güləşçisinin və ya başqa ölkənin nümayəndəsinin fərq etmədiyini qeyd edən Hüseynovun münasibətinə heç bir şəkildə təsir etmədi. Bununla da o, özü üçün siyasət yox, idman prinsiplərinin hər şeydən vacib olduğunu vurğuladı.
Amma təəsüf ki, bu fikirləri Yunan-Roma güləşi yarışının finalında rusiyalı Musa Yevloyevə uduzan başqa bir erməni idmançı Artur Aleksanyan haqqında demək olmaz. Hakimlərin qərarından narazı qalan erməni Rusiya kanalının müxbirinə "Qazanmaq üçün Rusiyadan olmalısan" cavabını verdi.
Onun sözləri Rusiya Dövlət Dumasının deputatı Dmitri Svişevin reaksiyasına qədər çox qəzəbli suallar doğurdu. Mükafatlandırma mərasimində Aleksanyan gümüş medalı yaxasına belə, taxmadı və Rusiya Güləş Federasiyasının prezidenti Mixail Mamiaşvilinin bu hərəkəti zəiflik adlandırmasına səbəb oldu.
Məqalənin əvvəlində verilən dürüstlük misalı təkcə Çalyan və Aleksanyan üçün deyil, həm də Tokio Olimpiadasında gümüş medal qazanan ağır atlet Simon Martirosyan üçün faydalı olacaq. Martirosyanın erməni mətbuatına dediyi kimi, Olimpiya Oyunlarında qazanılan qələbəni Qarabağ müharibəsində həlak olan erməni əsgərlərinə həsr etmək istədiyi üçün birinci yeri tutmadığına görə təəssüflənir.
44 günlük müharibə zamanı Martirosyan könüllü idi və Kəlbəcər bölgəsi Azərbaycana qayıtdıqdan sonra Xudavəng monastırından qiymətli əşyaların çıxarılmasında iştirak etdi. Sonra “Facebook”dakı bir yazısı ilə xatırlandı: "Mən bunu artıq demişəm və yenə də deyəcəyəm. İnsanlara qarşı deyil, Yerdəki qaranlıqların sahiblərinə qarşı müharibə aparırıq. Tanrı şahiddir, türklərin qiyamət günü gələcək... Tanrının qüdrəti ilə silahlanaq. Türklər tökülən günahsız qanın hər damlasına görə cavab verəcəklər, Tanrı tərəfdən seçilmiş xalqa, Kilsəyə qarşı mübarizə aparırlar. Bu itlər qaranlığın heç vaxt işığı məğlub edə bilməyəcəyini anlamırlar”
Məntiqini davam etdirsək, Martirosyanın qızıl medal qazanmasına mane olan Allahın gücü idi ki, qələbəsini məhv edilmiş erməni işğalçılarına həsr edə bilməsin...