Alimlər Yerdəki iqlim dəyişikliyini dayandırmaq üçün radikal üsul hazırlayırlar
Tədqiqatçılar Arktikanı dondurmaqla Yerdəki iqlim dəyişikliyini dayandırmaq üçün radikal üsul hazırlayırlar. Onilliklər ərzində dünya alimləri Yer kürəsini qaynamadan xilas etmək və ya ən azı iqlim dəyişikliyinin qarşısını almaq üçün planlar hazırlamağa çalışırlar. Tədqiqatçılar əvvəllər planetin üzərində bizi günəş radiasiyasından qoruyacaq “nəhəng çətir”in yerləşdirilməsi, eləcə də Antarktidanı buz itkisindən qoruya biləcək nəhəng “pərdələr” yaradılması imkanlarını nəzərdən keçiriblər.
Qeyd edək ki, əvvəlki tədqiqatlar artıq 2030-cu illərin yayına qədər Arktikanın tamamilə buzdan təmizlənəcəyini göstərib. Üstəlik, bu, hətta bəşəriyyət emissiyaları kəskin şəkildə azaltmağa nail olsa belə baş verəcək. Nəticədə bəzi alimlər belə qənaətə gəliblər ki, Arktikanı qorumağın yeganə yolu qütb canlılarının asılı olduğu buzları süni şəkildə qalınlaşdırmaqdır.
Kembricdən olan bir qrup hazırda Arktikanı xilas etmək üçün bir neçə mümkün ssenarini öyrənir, bunlardan biri “səthin qalınlaşması” adlanır. Texnologiya dəniz buzunun qalınlığını birbaşa qarın olmadığı anda artırmağa yönəlib. Bunun dəniz suyunun birbaşa soyuq atmosferə məruz qalması və üstündəki buzun qalınlaşması üçün səthə vurulması ilə baş verməsi təklif edilir.
Alimlər tərəfindən nəzərdən keçirilən başqa bir texnologiya buz səthində qar olduqda istifadə edilə bilər. Metod qarın içindəki hava boşluqlarının dəniz suyu ilə doldurulmasını nəzərdə tutur ki, bu da qarı bərk buza çevirəcək və buzun dibində daha təbii dondurulmasına gətirib çıxaracaq.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, Arktikanın 10%-dən çoxunda buz qalınlaşmasının tətbiqi bölgədəki son buz itkisini geri qaytara bilər.
2025-ci ilin yanvar ayı daxil olmaqla, Arktika hər il 41.000 kvadrat kilometr dəniz buzunu itirir və ya 1981-2010-cu illərin orta göstəricisi ilə müqayisədə onun ümumi həcminin 2,8%-ni təşkil edib. Bu o deməkdir ki, 1979-cu ildən bəri Arktika artıq 1,88 milyon kvadrat kilometr buzunu itirib.