Tofiq Zülfüqarov: “Bu, nə ilk, nə də sondur - təxribat və oyunlar davam edəcək”
Fevralın 16-da separatçı rejimin başçısı Arayik Arutunyan, rus dilinin Qarabağ ərazisindəki ikinci “rəsmi” dilə çevrilməsi barədə bir “fərman” imzaladı. Eyni zamanda, “Maariflənmiş Ermənistan” parlament fraksiyasının lideri Edmon Marukyan “Qarabağda ya Azərbaycan dili rəsmi dil olacaq, amma ümumiyyətlə erməni olmayacaq, ya da rusca da erməni ilə birlikdə olacaq”, - deyib.
Erməni tərəfinin təxribatları dayanmır və bu baxımdan Azərbaycanın bəzi addımlar atmasına ehtiyac var. Axı, Araikin bu addımının Paşinyan hökumətindən fərqli olaraq, Rusiyaya sədaqət və loyallıq göstərməsinin nümayişi üçün atıldığı aydındır.
Arutunyanın sözegedən “fərmanını” AYNA-ya şərh edən sabiq xarici işlər naziri, politoloq Tofiq Zülfüqarov hesab edir ki, Qarabağ erməniləri ilə layiq olduqları kimi davranmaq lazımdır: “Məsələn, Bako Saakyan uzun müddət Rusiyada çalışdı, sonra başqa bir təyinat aldı, geri döndü və Qarabağın “prezidenti” olaraq çalışdı. Araikin tərcümeyi-halına nəzər yetirsəniz, bir çox maraqlı şeylər tapa bilərsiniz. Buna görə də onların verdikləri müəyyən qərarlara sahiblərinin onlara hansı əmrlər verdikləri kontekstində yanaşmaq lazımdır. Sahibi, şübhəsiz ki, Kremldir. Bu baxımdan, sahibi, görünür ki, Njde abidəsindən sonra, ermənilər faşizm dəstəkçiləri olaraq ortaya çıxdıqda, erməni rezervasiyasının olduqca rusiyayönümlü olduğunu göstərməyə çalışır. İndi bu mövzu Rusiyadakı ermənipərəst lobbiçi qruplar tərəfindən şişirdiləcək”.
Ekspertin sözlərinə görə, Rusiyada hakimiyyətin bir çox eşalonunda ya ermənilər, ya da ermənipərəst qüvvələr təmsil olunur: “Rusiyada bu münaqişə ilə əlaqəli olaraq bir zamanlar dominantlıq edən bir neçə güc mərkəzi var. Rusiyapərəst Ermənistanın imici Paşinyan tərəfindən zəiflədi, indi Rusiya bu faktoru pərdələməyə çalışır, amma bu proses dayandırıla bilməz. Buna görə də indi ruslar erməni rezervasiyası (Qarabağ) ərazisindəki vəziyyəti bir qədər fərqli təqdim etməyə çalışırlar. Hər kəs Araikin Paşinyanın adamı olduğunu bilsə də”.
“İndi Araik özü “paşinyanpərəst” siyasətçi damğasından qurtulmağa və Köçəryan qrupu ilə münasibətləri bərpa etməyə çalışır. Oyun davam edir və nəticəsi hələ məlum deyil. Gəlin, necə bitəcəyini gözləyək. Buna baxmayaraq, indi biz bütün üstünlüklərə və təşəbbüslərə sahibik”, - Zülfüqarov bildirib.
Azərbaycanın belə bir mühitdə hansı addımları atmalı olduğuna toxunan analitikin fikrincə, Azərbaycan bu vəziyyətin strukturunu özü üçün müəyyənləşdirməlidir: “Struktur sadədir: Ermənistanı prosesdən sərhədlərimiz xaricinə qovduq, bu “rezervasiya” qaldı. Bizim vəzifəmiz suverenliyimizi tam şəkildə bərpa etməkdir və bunun üçün bir rus-türk tandemi yaratdıq. Bu tandem çərçivəsində Rusiya tərəfi Azərbaycana təsir aləti saxlamaq istəyir. Statusla bağlı bütün bu söhbətlər Azərbaycana təsir göstərmək üçün bir alət yaratmaq cəhdidir. Müharibədən əvvəl bu alət böyük idi və ərazilərimizin 20%-ni əhatə edirdisə, indi 3,5%-ni tutur. Suverenliyimizi bərpa etmək üçün eyni müharibəni davam etdirməliyik, ancaq bu dəfə siyasi müstəvidə. Zənnimcə, bu, Arutunyanın ilk və son hiyləsi deyil, o, təxribatlara davam edəcək. Bu səbəbdən siyasi sahədə mübarizə davam edir”.
Azərbaycan təmsilçisinin bu yaxınlarda Arutunyanla görüşünə münasibət bildirən keçmiş nazir düşünür ki, bu, görüşlərin, həqiqətən bizim üçün nə qədər faydalı olub-olmadığını anlamaq üçün bir sınaqdır: “Görsək ki, belə görüşlər nəticə verir, o zaman hərbi-texniki məsələlərin həlli üçün bir şəkildə təqdim ediləcək. Görüşdə Ermənistan DTX-nın rəhbəri də iştirak etdi, lakin bu cür təmasları konkret bölmək lazımdır. Ya yerli ermənilərlə - Azərbaycan vətəndaşları ilə, ya da Ermənistanla danışırıq. Qarabağ erməniləri ilə Ermənistan olmadan danışmaq lazımdır”.
Həmsöhbətimiz hesab edir ki, müharibədən sonra Azərbaycan və Ermənistan yalnız sərhəd bölgələri ilə bağlı məsələləri müzakirə edə bilər: “Qarabağla bağlı görüşlərdə Ermənistanın heç bir nümayəndəsi olmamalı, ərazilərimizdəki hər hansı bir məsələnin həllində heç bir rol oynamamalıdır. Ermənistan nümayəndəsi görüşlərdə bir şərtlə - ermənilərin bu rezervasiyası üzərində nəzarəti Azərbaycana ötürmək üçün - müvəqqəti olaraq iştirak edə bilərlər. Arutunyanın indi İrəvandan maaş alması səbəbindən, Ermənistan təmsilçisi danışıqlarda yalnız bütün prosesi bizə təhvil vermək və kənara çəkilmək üçün iştirak edə bilər. Bundan sonra, rezervasiyada yaşayan vətəndaşlarımızla özümüz danışacağıq”.