Paytaxt sakinlərinin canı boğazındadır
İsti yay günləri davam edir. Bəzən istidə çölə çıxmaq qorxulu olur, amma məcbursan. Ayrıca, sərin nəqliyyatda səyahət etmək başqa şeydir, nəfəs almağa heç bir şey olmayan dolu avtobusda getmək başqa.
Yeni ictimai nəqliyyat vasitələrində sürücülərin adətən istidə işə saldıqları kondisionerlər quraşdırılıb. Amma bir çox avtobuslar var ki, onların kondisioneri işləmir və ya ümumiyyətlə yoxdur. Belə bir səfər əsl kabusa çevrilir, xüsusən də yol yaxın deyilsə və pik saatlarda getməli olursansa.
“Oksigen çatışmazlığı, əzilmə, mənə yaxın dayanan sərnişinlərdən tər qoxusu... Mən bunu gündə ən azı iki dəfə - işə və evə gedərkən yaşamalıyam. Köhnə avtobuslarda, xüsusən də “Koroğlu” metrosundan Bakı kəndlərinə getdiyim 171, 136 nömrəli avtobuslarda kondisioner yoxdur. Salondakı insanlar istidən boğulur, xüsusən də avtobus günəşin altında dayananda. Amma bilirsinizmi, mən hələ də bu marşrutlara üstünlük verirəm, çünki evə digərlərindən daha tez çatıram. Bununla belə, nəhayət, onlardan istifadə edənlərin rahatlığını düşünsələr, yaxşı olardı”, – deyə paytaxt sakini Kəmalə Qasımova AYNA-ya gileylənib.
Avtobus parkını yeniləmək lazımdır – bu, həm rahatlıq, həm də təhlükəsizlik məsələsidir ki, bu da ümumilikdə xidmətin keyfiyyətinin yüksəldilməsi deməkdir.
Nəqliyyat sektoru üzrə ekspert Rauf Ağamirzəyev AYNA-ya şərhində söyləyib ki, bu problemi həll etmək üçün kompleks yanaşma, mobillik planı lazımdır: “Sərnişin daşıyıcıları üçün bu, prioritet olmalıdır, o zaman bu sahə səmərəli işləyəcək. Nəzərə almaq lazımdır ki, avtobusun istismar müddəti 7-10 ildir və köhnə avtobusların istismarı göstərilən xidmətlərin keyfiyyətinə təsir etməyə bilməz. Amma avtobus parkını yeniləmək üçün əlavə investisiyalara ehtiyac var və əgər sahibkar lazımi məbləğə malik deyilsə, kredit götürməli olacaq və bunlar əlavə risklərdir. Vəziyyəti yaxşılaşdırmaq üçün bizə uzunmüddətli müqavilələr lazımdır”.
Mütəxəssisin sözlərinə görə, daşıyıcılarla brutto-müqavilələrə keçmək lazımdır: “Bu, podratçının nəqliyyat işinin qiymətləndirilməsi əsasında hesablanan ödənişli sərnişin daşımalarının yerinə yetirilməsi haqqında şəhər və daşıyıcı arasında müqavilədir. Daha sonra daşıyıcıya avtobusların yenilənməsi tapşırığı verilə bilər”.
“İndi sərnişin daşıyıcılarının yeni avtobuslar almağa imkanı yoxdur. Birincisi, normal işləmək üçün tıxaclarda boş vaxt itirməməlidirlər. İkincisi, ictimai nəqliyyatda gediş haqqının artdığı 10 qəpik də xərcləri ödəmir. Üstəlik, dizel üçün subsidiyaları da ləğv etdilər”, - deyə həmsöhbətimiz vurğulayıb.
Əlavə edib ki, pandemiya özünəməxsus düzəlişlər etsə də, bir müddətdir ki, avtobus parklarının yenilənməsi prosesi aktiv şəkildə aparılır: “Sonra institusional dəyişikliklər oldu. Belə ki, aprel ayında Bakı Nəqliyyat Agentliyi yeni yaradılan Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyatı Agentliyinin balansına verilib və nəqliyyatın əlaqələndirilməsi şurası yaradılıb. Ümumiyyətlə, proses gedir, lakin ictimai nəqliyyatın daha səmərəli işləməsi üçün tədbirlərə ehtiyac var”.
“Ona görə də yollarda avtobus zolaqları olmalıdır və digər nəqliyyat vasitələrinin sürücüləri həmin zolaqlara daxil olarsa, ciddi şəkildə cərimələnməlidir. Avtobuslardan söz düşmüşkən, səki probleminə toxunmamaq olmaz. Onlar maneəsiz olmalıdırlar ki, hərəkət qabiliyyəti məhdud olan insanlar avtobus dayanacaqlarına asanlıqla çata bilsinlər. Vətəndaşların avtobusların hərəkət cədvəli və təyinat yerinə necə daha yaxşı çatması barədə məlumatların olması da vacibdir”, - deyə Ağamirzəyev izah edib.
Şəhər canlı orqanizmdir və hərəkətliliyi təmin etmək üçün onun yalnız bir hissəsi yüklənirsə, uğursuzluqlar qaçılmazdır. Ekspert qeyd edib ki, bizdə indi ictimai nəqliyyat əsasən avtobuslar üzərində qurulub ki, bu, yanlışdır: “Sərnişin axınını paylamaq, mikromobilliyi stimullaşdırmaq, yəni velosiped yollarını yaratmaq, skuterləri qısa məsafələrə (3-5 km) nəqliyyat vasitəsi kimi tanıtmaq, şəhər elektrik qatarları sistemini inkişaf etdirmək, şəhərdaxili yüngül relsli nəqliyyat yaratmaq lazımdır. Təbii ki, metronun fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi də vacibdir”.
Onun fikrincə, bu gün vəziyyəti yaxşılaşdıra biləcək nöqtə həllərini tətbiq etmək mümkündür: “İndi ən işlək metrostansiyalar sırasında “28 May” və “Koroğlu”nu qeyd edə bilərik. Kəndlərdən “Koroğlu” stansiyasına gələnlər “Elmlər Akademiyası”na getmək üçün bütöv bir dövrə vururlar. “Koroğlu”dan “Dərnəgül” istiqamətində ekspress avtobuslar buraxmaq olar və oradan sərnişinlər sürətlə “Elmlər Akademiyası” stansiyasına çata bilirlər. Bundan başqa, Bakının Baş Planında nəzərdə tutulan Dərnəgülə dəmir yolu üzərində əlavə platforma da əlavə edilməlidir. İndi Abşeron qəsəbələrindən, Sumqayıtdan, Xırdalandan Bakıya gələn sərnişinlər “28 May” stansiyasında düşürlər ki, bu da onun yüklənməsinə səbəb olur. Onlar isə “Dərnəgül” metrostansiyası vasitəsilə “Elmlər Akademiyası”na çata bilirdilər. Əgər yerüstü keçid və ekspress avtobuslar olsaydı, bu, “Dərnəgül”ə yola düşən eyni sərnişinlərə “Koroğlu”ya və daha da şərqə getməyə imkan verərdi ki, bu da metroda sərnişin axınını paylayardı”.