Mərkəzi Bank Azərbaycanda inflyasiyanın sabitləşdiyini elan edir: bəs reallıq nə deyir?
Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) ölkənin valyuta bazarında inflyasiya və izafi təklifi azaltmaqla əsaslandıraraq, əsas uçot dərəcəsini yenidən aşağı salıb. Qurumun bununla bağlı açıqladığı məlumata görə, bu qərar hədəf dəhlizində faktiki və proqnozlaşdırılan inflyasiyanın mövcudluğu (4±2%), inflyasiya gözləntilərinin sabitləşməsi, həmçinin valyuta bazarında təklifin artıqlaması nəzərə alınaraq qəbul edilib.
“2023-cü ilin noyabrında 12 aylıq inflyasiya 2,6% təşkil edib. İllik inflyasiya üçüncü aydır ki, hədəf intervalındadır. Aylıq qiymət dinamikası ötən illə müqayisədə azalmaqda davam edir. Noyabrda deflyasiya müşahidə olunub ki, bu da hazırkı dövr üçün xarakterik deyil: istehlak qiymətləri indeksi 0,2% azalıb”, - deyə AMB bildirib.
Mərkəzi Bank qeyd edib ki, xarici və daxili amillərin təsiri, o cümlədən qlobal iqtisadi aktivliyin azalması və əksər ölkələrdə həyata keçirilən sərt pul siyasəti nəticəsində illik inflyasiya azalıb: “Azərbaycan manatının möhkəmlənməsi də inflyasiyanın azalmasında mühüm rol oynayıb - noyabrda Azərbaycan valyutası 19,5% möhkəmlənib”.
İlin sonunda təkcə AMB deyil, bütün aidiyyəti dövlət qurumları da inflyasiya gözləntilərini aşağı salıb. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, on bir ay ərzində orta illik inflyasiya birrəqəmli səviyyədə olub və cəmi 9,4 faiz təşkil edib, illik inflyasiya isə 2,6 faizə qədər azalıb. Belə ki, noyabr ayında istehlak qiymətləri indeksi oktyabr ayı ilə müqayisədə 99,8 faiz, ötən ilin noyabr ayı ilə müqayisədə isə 102,6 faiz təşkil edib.
İqtisadçı ekspert Pərviz Heydərov AYNA-ya şərhində deyib ki, inflyasiya gözləntiləri kifayət qədər ziddiyyətlidir: “Qiymət artımı tempi azalmaqda davam edir, lakin bu prosesin dinamikası hələ o qədər də qabarıq deyil. Eyni zamanda, ölkəmizdə inflyasiya daha çox idxal hesabına baş verir, çünki ölkə xaricdən idxal olunan məhsullardan asılıdır”.
“Bu məntiqdən çıxış edərək, 2022-ci il və ondan əvvəlki il müşahidə etdiyimiz qiymət dalğası da xaricdən idxal olunan malların bahalaşması ilə bağlı olub. Bu il qlobal inflyasiya azalmağa başladığından, may ayından başlayaraq respublikamızda qiymət artım tempi azalmağa başlayıb. Düzdür, yerli bazarda azalma ləng gedir. Təkcə onu qeyd etmək kifayətdir ki, dünya bazarlarında inflyasiyanın azalması hələ yanvar ayından başlayıb. Bizdə də yanvar-noyabr aylarında birrəqəmli inflyasiya var, lakin ərzaq məhsulları üzrə bu, hələ də ikirəqəmli 10,4% səviyyəsindədir və baş verənlər idxal qiymətlərinin təzyiqindən xəbər verir”, - deyə həmsöhbətimiz bildirib.
Onun sözlərinə görə, ilin sonunda ərzaq seqmentində inflyasiyanın birrəqəmli səviyyədə olub-olmayacağını söyləmək çətindir: “Ona görə də ümid edək ki, yeni ildə qiymətlərin enmə tendensiyası davam edəcək və istehlak bazarımıza xarici qiymət təzyiqi azalacaq. Çünki Azərbaycanda ən azı yaxın iki-üç ildə inflyasiya qlobal qiymət meylləri ilə müəyyənləşəcək. Deməli, dünyada hər cür insidentləri, ciddi hərbi-siyasi münaqişələri və ya əmtəə qiymətlərinin kəskin bahalaşmasını istisna etsək, ərzaq məhsullarının qiymətləri sabit səviyyədə qalacaq”.
AYNA-ya danışan iqtisadçı ekspert Emin Qəribli hökumətin milli iqtisadiyyatın enerji resurslarının ixracından şaxələndirilməsi və real iqtisadiyyatın inkişafı siyasəti, eləcə də işğaldan azad edilmiş ərazilərdə sürətli bərpa işlərinin aparılması ilə bağlı bəyan etdiyi siyasət fonunda Mərkəzi Bankın siyasətini əsaslı sayır. Onun sözlərinə görə, inkişaf etmiş ölkələrdən fərqli olaraq, inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlar bu maliyyə rıçaqlarının bank kreditlərinə zəif təsiri və iqtisadiyyat üçün pulun dəyəri ilə xarakterizə olunur.
“Eyni zamanda, bu istiqamətdə fəaliyyət göstərən yerli tənzimləyiciyə hörmət etməyə dəyər. Qlobal iqtisadiyyatın perspektivləri qeyri-müəyyən olaraq qalır və ölkəmizdəki pul siyasəti qlobal iqtisadi sistemin mürəkkəb və ziddiyyətli reallıqlarını nəzərə almalıdır. Ümumiyyətlə, bu proseslərin Azərbaycanın iqtisadi artımına və ixrac potensialına müsbət təsiri kifayət qədər əsaslıdır”, - deyə müsahibimiz vurğulayıb.