Quş əti idxalındakı məhdudiyyətlər defisit yaratmayacaq - öz imkanlarımız yetərlidir
Estoniyada (Haryumaa uezdi) və Küveytdə (Əl-Əhmədi inzibati bölgəsi) yüksək patogenli “quş qripi”nin aşkarlanması ilə əlaqədar olaraq, oradan Azərbaycana hər növ canlı quş və quş əti məhsullarının idxalına müvəqqəti qadağa tətbiq edildi. Bu barədə Azərbaycan Respublikası Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) məlumat yayıb.
Bundan əlavə, qurum Estoniya və Küveytə daxil olan və ya tranzit yolu ilə nəqliyyat da daxil olmaqla, sərt nəzarətin təşkili üçün Dövlət Gömrük Komitəsinə müraciət edib.
“Quş qripi”, A tipli qrip virusunun ştammlarından qaynaqlanan quşların yoluxucu bir xəstəliyidir. İnfeksiya quşlarda yüngül bir xəstəlik formasından, sürətlə öldürən bir xəstəliyə qədər geniş simptomlara səbəb ola bilər.
“Quş qripi” virusları adətən insanları yoluxdurmur. Bununla birlikdə, bəzi yüksək patogen ştammların şiddətli tənəffüs xəstəliklərinə səbəb olduğu halları var. Əksər hallarda yoluxmuş insanlar yoluxmuş quş əti və ya tullantıları ilə çirklənmiş əşyalarla sıx təmasda olurlar. Bununla birlikdə, virusun mutasiya edə biləcəyi və insandan insana ötürülməsi qabiliyyətini yaxşılaşdıraraq, qrip pandemiyası ehtimalını artıracağından narahatlıq var.
Bu anda ixtisaslaşmış qurumlar təhlükəli bir virusun gömrük keçid məntəqələrindən keçməsinin qarşısını alan kompleks mübadilə aparır, lakin heç kim təbii risklərdən qorunmur. Hələ də virusun ölkəyə girmə təhlükəsi var.
Həqiqət budur ki, respublikamız köçəri quşların miqrasiya yolundadır. Buna görə də, noyabr-yanvar aylarında yüksək patogen “quş qripi”nin olub-olmamasını öyrənmək üçün ildə üç dəfə monitorinq aparılır. Bundan əlavə, köçəri quşlar sadəcə uçmur, müvəqqəti və ya qalıcı olaraq ölkəmizdə qışlayır və bu da müəyyən risklər yaradır.
Monitorinq Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi və AQTA tərəfindən birgə həyata keçirilir. Xəstəlik köçəri quşlar vasitəsilə yayıldığından mütəxəssislər daimi qışlama yerlərini və quşların müvəqqəti yaşadığı yerləri izləyirlər.
Azad İstehlakçılar Birliyinin (AİB) sədri Eyyub Hüseynov AYNAA-ya şərhində ölkəyə xarici quş əti və quş əti məhsullarının idxalına görə tariflərin qaldırılmasını təklif edib: “Bu cür tədbirlər yerli istehsalçıları qorumaq üçün də lazımdır. Eyni zamanda, istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi baxımından AQTA-nın tədbirlərini düzgün hesab edirəm. Bu ölkələrdən quş əti Azərbaycana gətirilməməsinə baxmayaraq, yerli bazara üçüncü ölkələr vasitəsilə daxil edilməsi mümkündür”.
“İnanıram ki, AQTA bundan qaynaqlanan riskləri izləmək üçün ayıq olacaq, lakin quşçuluq sənayesi ilə məşğul olan müəssisələr də ayıqlıqlarını itirməməlidir. Yerli broyler müəssisələri daxili quş və quş əti məhsullarına olan tələbatı tam ödəyə bilər. Bu baxımdan idxal məhdudiyyətləri, ixrac rüsumlarının artırılması da daxil olmaqla, yerli bazarda kəsirə səbəb olmayacaq”, - deyə ekspert bildirib.
Hüseynovun sözlərinə görə, yerli məhsullar daha yüksək keyfiyyətə malikdir: “Ətraf mühit xüsusiyyətləri idxal olunan məhsullarla müqayisədə daha yaxşıdır”.
Respublika Quşçular Cəmiyyətinin sədri Aydın Vəliyev də AYNA-ya açıqlamasında bənzər fikirlər səsləndirib. Onun sözlərinə görə, yerli istehsal daxili bazarın quşçuluq məhsullarına olan tələbatını tam ödəmək imkanındadır.
“Buna görə də idxal məhdudiyyətləri səbəbindən bahalaşma gözlənilmir. Yerli istehsalın inkişafı, hətta idxalı məhdudlaşdırmağı vacib edir və bu barədə ekspertlər səviyyəsində dəfələrlə deyilib. Sadə dildə desək, özümüzün kifayət qədər malımız varsa, niyə idxal etməliyik?”, - deyə o, sual edib.
“Məsələn, yumurta istehsalı nəinki daxili tələbatı ödəyir, əksinə bu məhsulları xaricə ixrac etmək üçün imkanları yaradır. Bundan əlavə, müəssisələrin maddi və texniki imkanları istehsalın istədiyi şəkildə artırılmasına imkan verir”, - deyə Vəliyev fikrini tamamlayıb.