Bunlar təkcə XX əsrin ən böyük saxtakarlığı deyil, bütün dövrlərin misilsiz riyakarlığıdır
Ermənistanda ildən-ilə antisemitizm güclənir. Hələ bu ilin yanvarında İsrailin Diaspor Nazirliyi 2022-ci ildə dünyada antisemitizmlə bağlı illik hesabat dərc edib. Sənədin müəllifləri Ermənistanda antisemitizmin artmasına xüsusi diqqət yetiriblər. Xüsusilə, istifadəçilərin “yəhudi” sözünün alçaldıcı sinonimlərindən istifadə etməyə icazə verildiyi, əsasən rus dilində olan erməni “Telegram” kanallarında antisemitizmin kəskin artdığını qeyd edirlər.
Çox güman ki, Ermənistanda antisemitizmin artması ilə bağlı narahatlıq səbəbindən bu il İrəvan Dövlət Universitetində və Amerika universitetlərində “Tolerantlıq və antisemitizmə qarşı müxalifət” mövzusunda mühazirələr keçirilib. Lakin belə bir tədbir “Ermənistanın Səsi” qəzetinin rəhbərliyinin xoşuna gəlməyib.
Bu nəşr hesab edir ki, Ermənistanda heç vaxt antisemitizm olmayıb. Ermənilərin bu geniş dünyada ən yumşaq və ən günahsız insanlar olduqlarını yazan qəzetə görə, ermənilər “heç vaxt ksenofobiya və antisemitizmdən əziyyət çəkməyiblər”. Yəni: “Əgər belə mühazirələrin keçirilməsinə ehtiyac varsa, o zaman onlar Ermənistanda deyil, Azərbaycanda keçirilməlidir, çünki orada tolerantlığın olmamasından əziyyət çəkirlər”.
Bütövlükdə Azərbaycana qarşı informasiya hücumları ilə tanınan nəşrdən yaxşı heç nə gözləmək olmaz. Məqalənin müəllifi hətta Ermənistan Yəhudi İcmasının sədri Rimma Varjapetyan-Fellerin bəyanatlarına qarşılıq olaraq, İrəvan ravvini Gerşon Meir Burşteynin Ermənistanda “antisemitizmin tamamilə olmaması” ilə bağlı sözlərini misal gətirir. Baxmayaraq ki, qəzetin haqlı olaraq qeyd etdiyi kimi, son vaxtlara qədər Varjapetyan-Feller hər yerdə bəyan edirdi ki, Ermənistanda heç vaxt antisemitizm olmayıb, amma indi fikrini kəskin şəkildə dəyişib.
Bununla belə, Ermənistanın yəhudi icmasında bəzən erməni təbliğatına Ermənistanda antisemitizmin olması ilə bağlı ədalətli ittihamları rədd etməyə kömək edən fikir ayrılıqlarını bir kənara qoyub qəzetdə verilən əsas suala cavab verməyə davam edək: Ermənilərin antisemitizmi və ya ümumiyyətlə, ksenofobiya Ermənistanda harada, nə zaman və kimə münasibətdə özünü göstərib?
Özlərini mələk hesab edən bu bədbəxt vətənpərvərlərə xatırlatmaq lazımdır ki, 1988-1991-ci illərdə Ermənistanın indiki (tarixi Azərbaycan) ərazisindən bütün azərbaycanlılar zorla qovulub. Belə ki, etnik təmizləmə nəticəsində Ermənistan ərazisində 185 yaşayış məntəqəsi boşaldılıb, 250 mindən çox azərbaycanlı və 18 min kürd öz yurd-yuvasından zorla qovulub, 217 azərbaycanlı ermənilər tərəfindən qətlə yetirilib. Onlardan 49 nəfər dağlarda donaraq, ermənilərdən qaçaraq, 41 nəfər dəhşətli döyülmə nəticəsində, 35 nəfər işgəncə ilə öldürülüb, 115 nəfər yandırılıb, 16 nəfər güllələnib, 10 nəfər infarktdan ölüb, işgəncələrə tab gətirə bilməyən iki nəfəri xəstəxanada həkimlər öldürüb, qalanlarını boğub, asıb, elektrik cərəyanı vurub, başlarını kəsiblər…
Beləliklə, Ermənistanda bir nəfər də olsun azərbaycanlı qalmayıb. Ermənistandakı Azərbaycan tarixi-mədəni irsi, o cümlədən məscidlər və qəbiristanlıqlar geniş miqyasda dağıdılıb, bütün Azərbaycan toponimləri dəyişdirilib.
Təəccüblü deyil ki, azərbaycanlılara qarşı bu cür vəhşi münasibətlə “dünyada ilk dəfə xristianlığı dövlət səviyyəsində qəbul edən” və görünür, xristian mərhəməti postulatlarına əməl etməli olan xalqın təkcə türkofobiya deyil, həm də həm də açıq formada antisemitizmi özünü büruzə verir. Və əgər bəzi bədbəxt vətənpərvərlərin yaddaşı qısadırsa, o zaman bunu onlara konkret faktlarla xatırladacağıq.
1918-1919-cu illərdə Azərbaycanda öldürülən və işgəncələrə məruz qalan onminlərlə yəhudi erməni millətçilərinin vicdanındadır. Həmin illərdə Qubada yaşayan dağ yəhudiləri dinc müsəlman əhaliyə qarşı erməni quldur dəstələri ilə müttəfiq olmaqdan imtina etdilər ki, qan tökülməsin. Bu, erməni millətçiləri tərəfindən Azərbaycan yəhudilərinin qırğınlarına səbəb oldu.
Ermənistanın özündə isə son bir neçə ildə İrəvanda Holokost qurbanlarının abidəsi dəfələrlə təhqir olunub. Bu, Ermənistanda yəhudilərə münasibətin çox bariz göstəricisidir. Bundan əlavə, “Pew” Araşdırma Mərkəzi 2015-ci ilin iyunundan 2016-cı ilin iyuluna qədər Mərkəzi və Şərqi Avropanın 18 ölkəsində araşdırma aparıb. Və açıqlanan məlumatlara görə, ermənilərin 32%-i yəhudiləri öz ölkəsinin vətəndaşları arasında görmək istəməzdi. Bu, öyrənilən bütün ölkələr arasında antisemitizmin ən yüksək səviyyəsidir.
Avrasiya Yəhudi Konqresinin saytında yerləşdirilən “Ermənistanda antisemitizm (2002-2006)” adlı hesabatda qeyd edilir ki, digər məsələlərlə yanaşı, erməni-yəhudi münasibətləri alovlu daşnak general Dronun kölgəsində qalır. Faşist Almaniyası ilə əməkdaşlıq etmiş Dramastamat Kanayan (Dro) Ermənistanda erməni legionunun batalyonlarının komandiri olmaqla şöhrətlənir.
“WikiLeaks.org” 2008-ci ildə ABŞ Dövlət Departamentinin sənədindən çıxarışlara istinad edir ki, erməni mətbuatı müxalifəti, xüsusən də onun həyat yoldaşı yəhudi olduğu üçün keçmiş Prezident Levon Ter-Petrosyanı ləkələmək üçün antisemitizmdən istifadə edib.
Ermənistanda yəhudiləri də tez-tez “erməni soyqırımı”nda türklərə fəal kömək etməkdə ittiham edirlər. Məsələn, Ermənistan Xalq Partiyasının lideri, prezidentliyə namizəd (2008) Tiqran Karapetyan birbaşa bəyan edib ki, yəhudilər “erməni soyqırımı”nın təşkilində birbaşa iştirak ediblər. Erməni-Ari Ordeni partiyasının sədri Armen Avetisyan isə 2005-ci ilin yanvarında ermənilərlə yəhudilər arasında etnik ədavəti qızışdırmaq cəhdlərinə görə həbs edilib, lakin şərti cəza ilə azad edilib.
2002-ci ilin fevralında İrəvan Yazıçılar Evində Roman Episkoposyanın erməni və rus dillərində nəşr olunmuş “Milli sistem” kitabının təqdimatı olub. Bu kitabda türklərdən “qatil millət”, yəhudilərdən isə “dağıdıcı millət” kimi bəhs edilir. “XX əsrin ən böyük saxtakarlığı” fəslində müəllif heç bir əsas olmadan “Holokost bir mifdir” deyir.
Bu ağır faktları nəzərə alsaq, İsrail Diaspor Nazirliyinin son hesabatında Ermənistanda antisemitizmin artdığını qeyd etməsi təəccüblü deyil. Amma “Ermənistanın Səsi” qəzetində başqa cür düşünürlər, Burşteynin sözlərinin arxasında gizlənib nağıl danışırlar.
Bir dəfə sözügedən qəzetdə hökumətin etnik və dini azlıqlar üzrə komitəsinin rəhbəri Hranuş Xaratyanın müsahibəsi dərc olunmuşdu ki, o, Şabbatla bağlı bayram rituallarının qeyri-yəhudilərə və antixristianlara qarşı düşmənçilik olduğunu bildirmişdi. Yəhudilərin qəzəbinə baxmayaraq, Xaratyan bəyan etdi ki, dediklərinə görə üzr istəmək fikrində deyil.
Antisemitizmin bu cür təzahürləri təəccüblü deyil. Həqiqətən də, Ermənistanda erməni gənc nəsilləri İrəvanın mərkəzində abidəsi ucaldılmış alman faşistlərinin əlaltısı Qaregin Njdenin ruhunda tərbiyə olunur. Njdeni şöhrətləndirənlər artıq onun törətdiyi cinayətləri təkrarlamağa hazırdırlar. Xalq necədirsə, onun qəhrəmanları da belədir…