Tofiq Zülfüqarov: “Azərbaycanın ümumi vəziyyətə görə və ya ayrı-ayrı məsələlərlə bağlı qərar verəcək qurumu yoxdur”
Qarabağa getmək istəyən, lakin Azərbaycan tərəfinin icazəsi olmaması səbəbindən geri qaytarılan, sonradan hansısa yolla Xankəndidə peyda olan fransız jurnalistlərin hekayəsi çoxsaylı suallar doğurur. Həm sülhməramlıların özlərinə, həm də Azərbaycan tərəfinə suallar var.
Bu hadisəni AYNA-ya şərh edən sabiq xarici işlər naziri, siyasi analitik Tofiq Zülfüqarovun fikrincə, bu cür qarışıqlığa şahid olmağımızın əsas səbəblərindən biri, Azərbaycanın hələ də vəziyyətlə yerindəcə məşğul olacaq bir qurum yaratmamasıdır: “Xarici İşlər Nazirliyi bu məsələlərlə məşğul ola bilməz, çünki hərbi məsələlər var, buna görə də yerli səviyyədə sülhməramlılarla danışıqlar aparmaq səlahiyyətinə sahib olan idarələrarası bir qurum olmalıdır. Bu, daha sonra konkret məsələləri - hərbi məsələləri, təhlükəsizlik problemlərini və s. həll etmək üçün bəzi yerli “səlahiyyətlilər”lə əlaqə qurmaq üçün lazımdır. Bizim vəziyyətimizdə isə belə çıxır ki, hər kəs bir növ fəaliyyətlə məşğuldur, amma konkretlik yoxdur”.
“Şuşada işləmək üçün Prezidentin nümayəndəsi təyin olunub, lakin ümumi vəziyyətə görə və ya ayrı-ayrı məsələlərlə bağlı qərar verəcək təşkilat və ya şəxs yoxdur. Bu vəziyyətə struktur olaraq hazırlaşmalıyıq. Çünki Xarici İşlər Nazirliyi xarici məsələlərlə məşğul olur. Əvvəlcə bir qurum yaradırıq, sonra hər kəsə yerlərdəki bütün lokal məsələlərin onlarla həll olunmalı olduğunu söyləyirik. Bu qurum idarələrarası olmalı və səlahiyyətlərə sahib olmalıdır. Bu strukturda müxtəlif dövlət qurumlarının nümayəndələri təmsil olunmalı və koordinasiya funksiyalarına sahib olmalıdır. Bu qurum Rusiya sülhməramlıları ilə, türklərlə, Birgə Monitorinq Mərkəzi ilə təmasda olmalıdır. Ancaq indi hər şeyin xaotik bir rejimdə həll edildiyi ortaya çıxır”, - müsahibimiz bildirib.
Keçmiş nazir hesab edir ki, bu gün Azərbaycan tərəfinin iki problemi var: “Birincisi, bu vəziyyətlə məşğul olacaq bir qurum və ya struktur yoxdur; İkincisi, sülhməramlıların icazə verilən addımlarının konkret çərçivəsini müəyyə edən təməl mandatı yoxdur. Müşahidə qüvvələrinin belə bir mandatı yoxdur. 10 noyabr sənədi bir-birinin ardınca ortaya çıxan sualları əhatə etmir. Problem budur. Sülhməramlı missiyanın yerinə yetirməli olduğu aydın hədəflər olmalıdır. Axı, onlar buraya elə-belə gəlməyiblər”.
Sülhməramlıların fəaliyyətindən danışan Zülfüqarovun sözlərinə görə, onların görəcəyi faydalı işlər sırasına - işğal olunmuş ərazilərin razılaşma yolu ilə azad edilməsinə dəstək, sərhəd məsələlərinin həlli, həlak olanların cəsədlərinin tapılması, minaların təmizlənməsi və s. daxildir: “Ancaq xoşumuza gəlməyən bəzi suallar var. Məsələn, qoşunlarımızın Ağdərədən Kəlbəcərə keçməsini təmin etmək. Başqa bir nümunə, hələ də faktiki olaraq orada olan separatçı “hökumətin” bəzi addımları. Laçın ərazisindəki nəzarətin təşkilini bəyənmirik”.
“Ən əsası isə bu sülhməramlıların statusunu bəyənmirik. Burada onların hansı hüquqları var? Onların yerli hakimiyyət orqanları ilə münasibətlərinin necə əlaqəli olduğu da bizim üçün aydın deyil. Azərbaycan tərəfi çoxlu suallar toplasa da, hansı nəticəni gözlədiyimizi özümüz üçün müəyyənləşdirənə qədər suallar getdikcə daha da artacaq. Bundan əlavə, jurnalistlər üçün brifinqlər təşkil etməliyik, Monitorinq Mərkəzinin brifinqləri olmalıdır, lazımsız sualların yaranmaması üçün dərhal orada baş verənlər barədə məlumat almalıyıq. Bu səbəbdən, təşkilat komitəsinə bənzər, ortaya çıxan problemləri yerindəcə həll etmək səlahiyyətinə sahib olan bir quruma ehtiyacımız var”, - deyə analitik vurğulayıb.