Ekspert: “Dənizkənarı bağlara tələbat nəzərəçarpacaq dərəcədə azalıb”
Yayda Bakı kirayə bazarı daha rahat nəfəs alacaq. Çünki ilin bu vaxtında tələbələr rayonlara üz tuturlar və ümumiyyətlə, bir çox kirayəçilər isti şəhərlərdən kəndlərə, təbiətə, doğma yurdlarına qaçırlar. Amma dənizkənarı bağların kirayəsi bahalaşıb, baxmayaraq ki, bahalı villalara tələbat azalıb.
Tələbələrin paytaxtdan regionlara ənənəvi olaraq mövsümi axını payızın əvvəlindən artan şəhər mənzillərinin kirayə qiymətini aşağı salır. Daşınmaz əmlak eksperti Elnur Azadov mövzuya dair AYNA-ya deyib ki, kirayə haqqının ucuzlaşması iri şəhərlərdə kirayə ev alan tələbələrin tədris ilinin sonunda mənzilləri təhvil verməsi ilə izah olunur: “Bu, başadüşüləndir, çünki paytaxtda kirayə verilən mənzillərin 20 faizi tələbələrin payına düşür. İndi dərs ili başa çatır, tələbələrin çıxdığı məzillər bazarı tədarüklə doyurur, bu da öz növbəsində qiymətlərə təsir edir. Lakin şəhərin bəzi yerlərində tələbələr mənzilləri sahiblərinə qaytarmır və kirayə haqqını ödəməyə davam edir, ona görə də adətən orada qiymət dəyişikliyi olmur”.
“Bununla belə, kirayə mənzillərin qiymətlərinin yay dinamikası təkcə yaşayış yerindən asılı deyil. Məsələn, 500 manatdan yuxarı olmayan mənzillərin qiymətləri nəinki azalmayıb, hətta qalxıb. Kirayə evlərdən narazı olan vətəndaşların çoxu belə boşalmış mənzillərə köçməyə başlayıb. Bütün bunlar tələbata təkan verdi və ucuz, büdcəli mənzillərin qiyməti 5-10 faiz artdı. Bir sözlə, payızda tələbələrin axını, yayda isə əksinə, doğma yurdlarına getmələri hesabına büdcə kirayəsi artır”, - deyə ekspert bildirib.
Xatırlayırsınızsa, adətən tələbə axını avqustun sonunda başlayır və sentyabrın ortalarına qədər davam edir. Ayın sonuna kimi bazarda olan mənzillərin əksəriyyəti kirayə verilir və ucuz seqmentdə təkliflər demək olar ki, yoxdur. Ümumiyyətlə, bütün il boyu bazarda ucuz təkliflər çox azdır.
Digər problem isə paytaxtda dövlət mənzil fondunun çox az olmasıdır. Axı köhnə yaşayış binaları sökülür, yerinə bahalı hündürmərtəbəli binalar tikilir.
Bazarda belə bir qayda var - icarə haqqı orta hesabla onun bazar qiymətinin 0,5%-i daxilində dəyişir. Məsələn, bir otaqlı mənzilin qiyməti təxminən 60 min manatdırsa, o zaman kirayə haqqı aylıq 350-400 manat olacaq. Müvafiq olaraq, 100 min manatlıq mənzilin kirayəsi 500 manat və daha çox olacaq.
Lakin Bakının kənarında və şəhərin mərkəzində qiymət, təbii ki, fərqlidir. Paytaxtdan uzaqda daha çox büdcə variantları tapa bilərsiniz, lakin belə kvadrat metrlərdə rahatlıq səviyyəsi adətən bir qədər aşağı olur. Baxmayaraq ki, bunu, əlbəttə ki, bahalı bağ villaları haqqında demək olmaz. İsti mövsümün başlanğıcı ilə və hətta ondan çox əvvəl - aprel-may aylarında dənizkənarı evlər amansızcasına bahalaşmağa başlayır.
Yay mövsümünün başlanğıcı adətən yaza düşür. Təcrübəli kirayəçilər deyirlər ki, adətən tətil mövsümündə kirayə axtarmaq heç də ucuz zövq deyil, çünki yaya qədər kirayə üçün bütün cəlbedici variantlar artıq tutlmuş olur.
Ancaq bu mövsüm gözlənilməz bir paradoks baş verdi - orta kirayəçi üçün yüksək qiymətlər olmasa da, bir çox bağlar boş qaldı. Yerli KİV-in məlumatına görə, artıq mayın son günlərində paytaxtdan ölkənin regionlarına turist axını başlayır. Yayın istisi ərəfəsində şəhər sakinləri bağ evlərinə tələsirlər, lakin Abşeronun bəzi ərazilərində, məsələn, Şüvəlanda dənizkənarı villalara tələbat azalıb. Eyni zamanda, belə bağların sahibləri bir min manatdan on min manata qədər kirayə pul istəyirlər ki, bu da o deməkdir ki, aşağı tələb ev sahiblərinin iştahına təsir etməyib.
Rieltorlar deyirlər ki, kirayə haqqı şərait və rahatlıqdan, çimərliklərdən uzaqlıqdan və ənənəvi olaraq qiymətə təsir edən digər əsas amillərdən asılıdır. Normal təmirli villanın aylıq kirayəsi orta hesabla 2000-3000 manata başa gəlir, lakin bu seqmentdə kirayə tutmaq istəyənlərin sayı xeyli azdır və bu, yay mövsümünün pik vaxtına baxmayaraq baş verir. Adətən bu zaman dənizkənarı bağlara tələbat pik həddə çatır, xüsusən də Mərdəkan kəndində, maklerlər deyirlər ki, ona görə də indiki sakitlik qeyri-adi görünür.
Bu bazarın mütəxəssisləri azalmanın səbəbini gələn turistlərin sayının azalmasında görürlər. Əmlak ekspert Elnur Fərzəliyevin AYNA-ya şərhinə görə, adətən belə bağları xarici turistlər, xüsusən də Rusiyadan gələn qonaqlar icarəyə götürür.
“Amma indi bir sıra səbəblərdən daha az gəlirlər, ona görə də dənizkənarı bağlara tələbat nəzərəçarpacaq dərəcədə azalıb”, - deyə o bildirib.
Ekspert qeyd edib ki, ən çox turist cəlb edən ərazilər olan Quba, Qusar, Qəbələ, Şəki bu gün quru sərhədlərinin bağlanması səbəbindən, əsasən yerli turistləri qəbul edir. Ona görə də bu mövsüm Abşeron bağlarının çoxu boş qalacaq.