İnsanları verilməmiş əraziləri “verdikləri” üçün mühakimə edirlər
Mayın 14-də Tiflis Şəhər Məhkəməsi iki ölkənin sərhədlərinin delimitasiyası və demarkasiyası üzrə komissiyanın işi zamanı Gürcüstan ərazilərinin Azərbaycana verilməsi cəhdi ilə bağlı məhkəmə iclaslarını davam etdirdi. Məhkəmədə təqsirləndirilənlər Gürcüstan Xarici İşlər Nazirliyinin keçmiş əməkdaşı İveri Melaşvili və Daxili İşlər Nazirliyinin keçmiş əməkdaşı Natalya İliçevadır.
“İşin mahiyyəti üzrə baxılması davam edir. Bu gün məhkəmə qarşısına 2005-2007-ci illərdə komissiyanın iclaslarında iştirak edən və sənədləri imzalayan üç şahid çıxdı”, - deyə prokuror Mixail Sadradze bildirdi.
Məhkəmədə ifadə verənlərdən biri də Gürcüstan Xarici İşlər Nazirliyinin xüsusi işlər üzrə səfiri Gela Dumbadze idi. “Bir neçə iclasda iştirak edən bir məsləhətçi kimi ifadə verdim”, - o dedi.
Təqsirləndirilən İveri Melaşvilinin sözlərinə görə, prokurorluğun elan etdiyi şahidlər siyahısına Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvili və Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili də daxildir. Ancaq araşdırmalarının nə vaxt baş tutacağı hələ bilinmir.
Xatırladaq ki, 2020-ci ilin payızında Gürcüstan prokurorluğunun Gürcüstan-Azərbaycan sərhədinin müəyyənləşdirilməsi zamanı Gürcüstan ərazilərinin xarici dövlətə qanunsuz olaraq verilməsi ilə bağlı istintaqa başladığı məlum oldu. 7 oktyabrdakı işdə komissiyanın iki keçmiş üzvü - Gürcüstan Xarici İşlər Nazirliyinin əməkdaşı İveri Melaşvili və Gürcüstan Daxili İşlər Nazirliyinin əməkdaşı Natalya İliçeva tutuldu.
İstintaqa görə, Gürcüstan-Azərbaycan sərhədinin demarkasiya və delimitasiya komissiyasında işləyərkən, onlar 1937-1938-ci illər xəritəsinin mövcudluğunu gizlədiblər və buna görə də Gürcüstan Keşikçidağ (gürcü versiyasında - David Qareci) monastır kompleksinin bir hissəsi də daxil olmaqla, ərazisinin 3,5 min hektarını itirə bilər. İstintaqa görə, təqsirləndirilənlər “yüksək vəzifəli şəxslərin” təlimatı ilə cinayət törədiblər (burada çox güman ki, Saakaşvili nəzərdə tutulur). Bu anda məhkəmə onları girov müqabilində sərbəst buraxdı və ölkədən çıxmalarına qadağa qoydu.
Gürcüstanın Azərbaycanla ümumi uzunluğu 440 kilometr olan dövlət sərhədi var, bunun üçdə biri hələ delimitasiya və demarkasiya olunmayıb. Mübahisəli ərazilərdən birində 6-cı əsrə aid Keşikçidağ monastır kompleksi yerləşir.
Kartoqrafların işi 1994-cü ildə başlayan sərhəd delimitasiyası və demarkasiyası prosesini bütövlükdə şübhə altına aldı. Çünki məhkəmə 16 sərhəd zonasının 13-də ərazilərin itirilməsindən bəhs edir.
Gürcüstanın hakim qüvvələri tərəfindən açıq şəkildə başladılan məhkəmənin 5 may tarixində Baş nazir İrakli Qaribaşvilinin Bakıya səfəri zamanı Bakı ilə anlaşmaya varıldığı barədə bir mesaj verilməsinə baxmayaraq, bu günə qədər davam etməsi xüsusilə maraqlıdır. Hər halda, bu nəticə nümayəndə heyətində olan Gürcüstanın xarici işlər naziri David Zalkalianinin sözlərindən irəli gəlir. O, bugünlərdə Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvilinin Azərbaycana səfəri zamanı Keşikçidağ kompleksi ilə bağlı məsələnin müzakirə olunan əsas mövzulardan biri olduğunu söylədi.
“Gürcüstanın strateji tərəfdaşı - Azərbaycan bir daha problemi ən qısa müddətdə həll etməyə hazır olduğunu nümayiş etdirdi. Bu, çox vacibdir. Məsələ həll edilərkən hər iki ölkənin maraqları nəzərə alınacaq. Baş nazirin Azərbaycana son səfəri zamanı yaranan atmosfer bu məsələnin hər iki tərəfin strateji maraqlarına uyğun şəkildə həll ediləcəyini söyləməyə imkan verir”, - deyə nazir vurğuladı.
Təbii ki, dərhal sual yaranır: Bir məsələ o biri ilə necə uyğun gəlir? Bir tərəfdən qonşu ölkə ilə əldə olunan qarşılıqlı anlaşma, digər tərəfdən bu qonşu ölkənin maraqları naminə hərəkət etdiyi iddia edilən “xainlərin” mühakimə olunması. Qəribə deyilmi?
AYNA mövzunu tanınmış gürcüstanlı politoloqlarla müzakirə edib.
Gürcüstan Strateji Analiz Mərkəzinin (GSAC) aparıcı eksperti Gela Vasadze:
“Bu yaxşı bir sualdır, çünki əvvəlcə İliçeva-Melaşvili işi: a) siyasi, b) absurd idi. İnsanlar verilməmiş ərazilərin verilməsi üçün mühakimə olunurlar. İnsanlar öz işlərini gördükləri üçün mühakimə edilirlər. Və bu, absurddur.
Siyasi komponent isə bu prosesin 2020-ci il parlament seçkiləri üçün başladıldığıdır. Bunu deyəcəm, bu cür proseslər yalnız təşəbbüskarları müttəhimlər kürsüsündə oturduqda dayanacaq. Yalnız bu şəkildə hakimiyyətdə olanların gələcək nəsli bunun edilməməli olduğunu başa düşəcəkdir. Başqa yol yoxdur.
Yalnız təəssüf ki, bu cür proseslər strateji tərəfdaşımız olan Azərbaycanla münasibətlərə zərər verir. Bu da günahkarların cəzalandırılmasının başqa bir səbəbidir”.
Siyasi və hərbi elmlər doktoru, professor Vaxtanq Maisaya:
“Deyim ki, David Qareci ilə bağlı hazırkı məhkəmə prosesi yalnız Gürcüstanda daxili siyasi mübarizənin təzahürlərindən biri kimi qiymətləndirilməlidir. Hakim Gürcü Arzusu Partiyası bu mövzudan seçki kampaniyasını təşviq etmək üçün hiylə kimi istifadə etdi. Bununla o, rəqibini - Vahid Milli Hərəkat Partiyasını və lideri Mixail Saakaşvilini yıxmaq istəyirdi. Bir sözlə, daxili məqsədlər üçün gedən bu qəribə məhkəmənin Azərbaycanla münasibətlərə təsir edəcəyini düşünmürəm.
Bu proses bir müddətdir ki, irəliləmir, ləngiyir. Hətta əsas müttəhimlər də sərbəst buraxılıb. Mənə elə gəlir ki, bu proses tədricən “unudulmuşlar” kateqoriyasına düşəcək. Gürcüstan Baş Prokurorluğunda belə işlər az deyil. Yəni bu hal bir PR elementi idi və heç bir şey baş verməzsə, bunu unudacaqlar”.