“İnsanlar biryolluq anlasınlar ki, cərimələri ödəmək lazımdır və vaxt uzandıqca cərimə məbləği də artır”
Karantin bir müddət adi həyat tərzini dəyişdirdi. 65 yaşdan yuxarı insanlar ümumiyyətlə evdən çıxa bilmədilər, qalanları yalnız iş icazəsi, arayış və ya SMS icazəsi ilə evlərini tərk edə bildilər. Ancaq bu qaydaların bir çoxuna məhəl qoyulmadı, nəinki yaxınlıqdakı ərzaq mağazasına getmək, həm də şəhər ətrafında gəzməyə belə, rahatlıqla çıxdılar.
Piyadalar və sürücülər karantin rejimini pozduqlarına görə cərimələndilər. Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri, polis polkovniki Kamran Əliyevin AYNA-ya dediyinə görə, karantin rejimini pozduğuna görə 56 minə yaxın sürücü inzibati məsuliyyətə cəlb olunub: “Bir çox sürücülər cərimələrini ödəyib, amma onlar arasında ödəməyənlər də var. Sürücülər nəinki karantini, həmçinin yol hərəkəti qaydalarını da pozublar”.
“Qanunla müəyyən edilmiş müddətdə qaydanı pozan şəxs cəriməni ödəmirsə, toplanmış materiallar məhkəməyə göndəriləcək. Cəriməni ödəməyənlərin əmlakı ələ keçirilə bilər və ya cərimə vətəndaşın gəlirindən tutula bilər. Qərar məhkəmə tərəfindən qəbul edilir”, - Əliyev deyib.
Qeyd edək ki, Azərbaycanda koronavirus pandemiyası ilə əlaqədar tətbiq olunan xüsusi karantin qaydalarını pozanlar İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 211-ci (epidemiya əleyhinə rejim, sanitariya-gigiyena və karantin rejimlərinin pozulması) maddəsi ilə cəzalandırılırlar. Fiziki şəxslər 100 manatdan 200 manata, vəzifəli şəxslər 500 manatdan 2000 manata, hüquqi şəxslər 2000 manatdan 5000 manata qədər cərimə olunurlar.
“Sürücülərin Təhsilinə Yardım” İctimai Birliyinin sədri Fazil Məmmədov AYNA-ya bildirib ki, ölkədə fövqəladə vəziyyət tətbiq edilmədiyi təqdirdə, karantinin pozulmasına görə cəza verilməsi doğru deyil: “Qonşu Rusiyada bu cür cərimələrin qanuniliyi də dəfələrlə müzakirə edilib. Ancaq hazırda bu cür cəzanın qanunla müəyyən edildiyini nəzərə alsaq, yol polisi inzibati xətaya görə cərimə yaza bilər. Tez-tez qayda pozanlar ilə rastlaşan yol polisi, yaxşı tənzimlənmiş cəza sistemi və protokol tərtib edir. Protokolun yazıldığı şəxs bununla razılaşdıqda, cərimə ödəyir, əgər sürücü özünü günahkar hesab etmirsə, 10 gün ərzində protokoldan şikayət etmək hüququna malikdir. Əvvəlcə cərimə ilə razılaşmayan sürücü yol polisinə dəvət olunmalı və vəziyyəti anlamağa çalışmalıdır. Orada sürücü etdiyi qayda pozuntusuna dair bütün sənədləri təqdim etməlidir”.
“Məsələn, sürücünün karantin zamanı sərbəst şəkildə hərəkət etməsinə imkan verən bir icazə vərəqəsi vardı. Bu halda yenə də cərimə edilibsə, cərimə ləğv edilməlidir. Və ya ola bilər ki, sürücü inandırıcı dəlil təqdim etsin. O zaman iş məhkəməyə gedir, hər iki tərəfi dinlənilir və hökm çıxarılır”, - həmsöhbətimiz vurğulayıb.
F.Məmmədovun sözlərinə görə, protokolun düzgün tərtib edilməsi və onu tərtib edənin sürücünü qanun pozuntusu barədə məlumatlandırması vacibdir: “Əgər bu edilməyibsə, o zaman cərimə qüvvədən düşür. Bəzi sürücülər protokolu imzalamaqdan imtina edirlər, lakin sırf “razılaşmıram” deyə imza atmamaq da məna kəsb etmir. Səbəblərini göstərməli, bunu "ayrıca fikir" qrafasına yazmalıdır. Bunu daha sonra aydınlaşdıracaqlar”.
“Çoxları günahsız olduqlarına görə deyil, hüquqi savadsızlıq üzündən cərimələrini ödəmirlər. Bu, müəyyən dərəcədə zehniyyətin xüsusiyyətləri ilə izah edilə bilər. Sürücü bu şəkildə mübahisə edir: “Mən kimisə öldürməmişəm, heç kimə zərər verməmişəm, bəs məni niyə cəzalandırırsınız?” Qanunun qanun olduğunu başa düşmür, dərk etmir ki, ona əməl etmək lazımdır və uyğunsuzluğa görə cəza nəzərdə tutulub. Bütün sürücülər qanunu bilsələr və onlara əməl etsələr, qanun pozuntularının sayı minimuma enər. Bir çoxları bu qayda pozuntusunu yalnız məlumatsızlıqdan edirlər. Və kimsə ümid edə bilər ki, bir müddət sonra cərimə ləğv ediləcək. Məsələn, ölkədə "Daşınmaz əmlakın icbari sığortası haqqında" qanun mövcuddur, buna görə cərimələr nəzərdə tutulub, lakin tətbiq edilmir. Vətəndaşlar karantin ilə əlaqədar cərimələnəcəklərinə inanmırlar. Ancaq hər hansı bir güzəştin olacağını düşünmürəm. Sürücülər yadda saxlamalıdırlar ki, cərimələr ödənilməyəcəyi təqdirdə artır və onun ödənişi nə qədər uzun çəkərsə, dəyəri də bir o qədər yüksək olacaq. Bundan əlavə, məhkəmənin ödənilməmiş cərimə səbəbindən həbs qoyma ehtimalı da var”, - Məmmədov əlavə edib.