20 yaşlı Tomas Metyu Kruksun atasının tüfəngindən atdığı güllə ABŞ üçün taleyüklü ola bilər
Donald Trampa qarşı uğursuz sui-qəsd təkcə ABŞ-da deyil, dünyanın gündəm mövzusuna çevrilib. Çünki əslində bütün dünyada geosiyasi vəziyyət ABŞ-dan asılıdır. 20 yaşlı Tomas Metyu Kruksun atasının tüfəngindən atdığı güllə ABŞ üçün taleyüklü ola bilər. Axı Trampın başına zərbə endirmək onu seçki yarışından çıxarmağa zəmanət verərdi, lakin indi - yalnız kiçik zədə ilə - onun qalib gəlmə şansını daha da artırır. Amma bu o qədər də sadə deyil.
Əlbəttə ki, Tramp və komandası bu işdən maksimum yararlanaraq, Baydenin günahkar olduğuna daim eyham vurur, bəzən açıq şəkildə bildirir. Və versiyalar tamamilə sui-qəsd nəzəriyyələrindən, Co Baydenin Trampın qatilini əmr etdiyi iddia ediləndən daha mülayim olanlara qədər dəyişir - həm Prezidenti, həm də namizədi qoruyan Məxfi Xidmət, damda tapança olan oğlanı “qəsdən görmədi”.
Hətta Baydenin özünün Trampa simpatiya sözləri ilə zəng etməsi və onun təhlükəsizliyini gücləndirməyi əmr etməsi də sui-qəsd nəzəriyyəçilərini inandırmır. Çünki Trampın qərargahı noyabr ayına qədər seçicilər üçün “sensasiyaların təzəliyini” saxlamağa çalışaraq, onlardan maksimumu sıxmağa davam edəcək. Hansı ki, bunu etmək çox çətin olacaq. Axı bunun ABŞ-da sonuncu belə "qara qu quşu" olmayacağına demək olar ki, zəmanət verilir.
Tramp artıq faktiki olaraq qələbəsini qeyd edir. Beləliklə, Tramp tərəfdarı seqmentdə bukmeker kontorlarının proqnozlarını göstərmək populyarlaşdı ki, bu da bütün seçki kampaniyası zamanı müxalifətçinin şansını maksimuma qaldırdı.
Ancaq hələ ki, uğursuz sui-qəsd cəhdindən sonra reytinqləri olan məqbul sosial sorğu yoxdur. Və onun həqiqətən təmsilçi olması üçün ən azı iki həftə gözləmək lazımdır ki, ilkin şok aradan qalxsın və bu hadisənin uzunmüddətli təsirinin necə olacağı aydın olsun.
Məsələn, Slovakiyanın Baş naziri Robert Fikonun həyatına son qəsd onun mövqelərini və deputat mandatlarını itirdiyi Avropa Parlamentinə seçkilərdə partiyasının reytinqinin artmasına səbəb olmayıb. Əgər sui-qəsd seçkilərdən bir gün əvvəl baş versəydi, təsir başqa cür olardı, amma bir-iki həftədən sonra insanlar Baş nazirin güllələndiyini sadəcə “unudurlar”.
Maraqlıdır ki, medianın və bukmeker kontorlarının qiymətləndirmələrinə baxmayaraq, Baydenin özü uğursuz sui-qəsd cəhdinin əsas faydalanıcısı olacağını israr edir. Xeyr, söhbət seçkilərdə qalib gəlməkdən yox, Demokrat Partiyasında “indi namizədi dəyişməyə vaxtın olmamasından” gedir. Qəribə məntiqdir, çünki indi əksinə, bir sıra KİV-lərin dolayı yolla da olsa (konqresmenlərin fikirlərini yaymaqla) rəqibini öldürməyə cəhddə ittiham etdiyi “toksik” namizədi əvəz etmək lazımdır.
Göründüyü kimi, Bayden həqiqətən də partiya daxilində mövqelərini müəyyən qədər gücləndirə bilib. Amma bu, açıq-aydın, hekayənin sonu deyil, çünki Demokrat Partiyasının namizədin rəsmi olaraq irəli sürülməli olduğu əsas qurultayına hələ vaxt var (bu, avqustun əvvəlində baş tutacaq). Siyasətçilərin güllələnməsi Linkolnun dövründən bəri çoxdan davam edən bir ənənəyə çevrildiyi və respublikaçılar və demokratlar arasında yüksək səbirsizlik vəziyyətini nəzərə alsaq, daha çox "qara qu quşları" baş verə bilər. Demokrat namizədin dəyişdirilməsi isə Baydenə qarşı Trampın bütün rəvayətlərini “qeyri-bərabər” edər. Halbuki hələlik əlimizdə olanlar var.
Əsas çətinlik ondan ibarətdir ki, Bayden özü Rusiya Federasiyasına doğru hər hansı kəskin addımlar atmaqdan qorxan uzunmüddətli və inadkar “eskalator”dur. Amma görünən odur ki, Amerika silahlarının ukraynalıların əlində qələbə qazanması onun prezident postunu saxlamaq üçün demək olar ki, yeganə şansına çevrilir. Bunun üçün isə Ukrayna hərbçilərinin “əllərini açmaq” və yalnız “təcavüzkarı sakitləşdirmək” olan bu davamlı “eskalasiya”nı unutmaq lazımdır.
Baydenin müharibədə və seçkilərdə qalib gəlməyə hazır olub-olmadığını yaxın gələcəkdə görəcəyik, çünki vəziyyət sözün əsl mənasında onu hərəkətə keçməyə məcbur edir. Yaxud seçkidən namizədliyini geri götürəcək. Və məhz Tomas Metyu Kruksun atasının tüfəngindən uğursuz atəşi bu prosesin katalizatoruna çevrilir.
Müəllif: Andrey Popov – Ukraynalı politoloq
Mənbə UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.