Açıq diktaturanın Gürcüstanda möhkəmlənməsi ehtimalı azdır, amma xaos və sabitliyin pozulması tamamilə mümkündür
Gürcüstan Parlamenti “Xalqın gücü” anti-Qərb hərəkatının nümayəndələrinin əcnəbilərlə bağlı təqdim etdiyi qalmaqallı qanunun müzakirəsinə başlayıb. Qanun Rusiyada artıq icra olunan qanunlara bənzəyir.
Qanun layihəsinin praktiki tərəfi müxalifət mediasının və Qərbin qrantları ilə yaşayan qeyri-hökumət təşkilatlarının maliyyə kanallarının kəsilməsidir. Söhbət beynəlxalq təşkilatlardan və s. gedir.
Eyni zamanda, hakim “Gürcü Arzusu – Demokratik Gürcüstan” Partiyası ABŞ və Britaniyada eyni qanun layihəsinin mövcudluğuna istinad edir. Bununla belə, o, Britaniya qanun layihəsinin Britaniyaya düşmən olan ölkələrdən maliyyə alan təşkilatların xarici agenti kimi bəyan edilməsini nəzərdə tutduğuna istinad etmir. ABŞ-da isə belə bir qanun ümumiyyətlə nasizmə qarşı mübarizə üçün hələ 30-cu illərdə qəbul edilmişdir.
Gürcü reallığında “əcnəbilər haqqında” qanun Rusiya Federasiyasında qəbul edilmiş analoji qanuna daha yaxındır. Heç kimə sirr deyil ki, onun qəbulu söz azadlığının məhdudlaşdırılması deməkdir.
Gürcüstan Parlamentinin müstəqil deputatı Tako Çarkviani bildirib ki, qanun layihəsi Gürcüstanı Qərbdən ayırmaq üçün hiyləgər üsuldur. Müəyyən dərəcədə belədir. Amma bu ilkdir? Əlbəttə, xeyr. Ümumiyyətlə, bu qanun layihəsi ətrafında bu qədər səs-küy var, ona görə ki, eyni adlı qanun Rusiyada qəbul edilib. Əgər bu, Rusiya Federasiyasında olmasaydı, Gürcüstanın “əcnəbilər haqqında” qanunu “Gürcü arzusu”nun növbəti antidemokratik addımı kimi görünərdi.
Yeri gəlmişkən, qanun layihəsinin iki versiyası var: sərt və daha yumşaq. Sənədin təşəbbüskarları hiyləgərcəsinə hərəkət edirlər. İndi onlar Venesiya Komissiyasına sənədin ilk, sərt variantını - 30-cu illərin Amerika qanununun dəqiq surətini göndəriblər.
Bundan sonra nə olacaq? Venesiya Komissiyası şübhəsiz ki, sənədin Avropa qanunvericiliyinə uyğun olmadığına dair hökm çıxaracaq. Bundan sonra Komissiyanın qərarı və sənədə parlamentin iki oxunuşunda baxılmasının nəticələri nə olursa olsun, Gürcüstan Prezidenti ona veto hüququ tətbiq etməyi planlaşdırır. Bu o deməkdir ki, qanun layihəsinin yeni müzakirəsi və Venesiya Komissiyasının yeni hökmü olacaq. Sonra parlament çoxluğu Prezidentin vetosunu aşmağa çalışacaq. Və veto ləğv edilə bilər...
Çox güman ki, məsələ uzanacaq və payızadık, hətta ilin sonuna qədər müzakirələr davam edəcək. Amma sırf texniki baxımdan “Gürcü arzusu”nun bu qanunu qəbul etmək imkanı var.
Təəssüf ki, bu, nəinki küçələrdə mitinqlərə səbəb ola bilər (biz buna heç şübhə edə bilmərik, çünki Gürcüstanda da mitinqlər daha az əhəmiyyət kəsb edən hallarda keçirilir). Qeyri-demokratik qanunun qəbulu daha dərin vətəndaş qarşıdurmasına gətirib çıxararsa, bu, daha dəhşətlidir. Əlbəttə, arzuolunan olmazdı.
Problem ondadır ki, belə bir qanunun qəbulu siyasi vəziyyətin inkişafını əngəlləyən vintlərdən sadəcə biridir. Açıq-aşkar görünür ki, Gürcüstanda vəziyyətin sabitliyinin pozulması Rusiyaya sərfəlidir.
Bir tərəfdən, hamımız başa düşürük ki, Gürcüstan Rusiya Federasiyası ilə yaxınlaşmağa başlamayacaq. Buna mane olan bir çox amillər var. Birincisi, işğal olunmuş ərazilər faktı ortadadır. İkincisi, Gürcüstanın heç bir tərəfdaşı Rusiya Federasiyasının nəzarətinə imkan verməyəcək - nə Qərb, nə Türkiyə, nə də Azərbaycan. Bu baxımdan Gürcüstanda kifayət qədər əlverişli geosiyasi ab-hava var.
Amma digər tərəfdən, Gürcüstan öz tranzit funksiyasını yerinə yetirdiyi müddətcə Qərb tərəfdaşları Gürcüstanın daxili siyasi vəziyyətinə nə vaxtsa biganə qala bilərlər.
Təbii ki, açıq diktaturanın Gürcüstanda möhkəmlənməsi ehtimalı azdır. Amma xaos və sabitliyin pozulması tamamilə mümkündür. Bu qarışıqlıq və sabitliyin pozulması da Rusiyanın əlində oynayır. Üstəlik, bu gün həm Gürcüstanda, həm də Moldovada Kremlin “əl işi” eynidir. Rusiya daxildən gələn zəif cəhətlərdən istifadə edərək problem yaratmağın yollarını axtarır.
Müəllif: Qela Vasadze
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur