Qütblər arasında peşəkar manevr: hər kəslə əməkdaşlıq, hamı ilə məsafə
Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində İran İslam Respublikasından olan şəxsi heyətin iştirakı ilə “Araz-2025” birgə təlimləri keçirilib. Bu barədə yerli mediaya Müdafiə Nazirliyindən məlumat verilib.
Senariyə əsasən, iştirakçılar təlimlərin müxtəlif mərhələlərində qarşıya qoyulan tapşırıqları uğurla yerinə yetiriblər. Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində keçirilən bu manevrlər ordular arasında qarşılıqlı əlaqənin təkmilləşdirilməsinə və müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsinə yönəlib və strateji obyektlərin mühafizəsi, böhran vəziyyətlərində fəaliyyətin əlaqələndirilməsi kimi müxtəlif mərhələləri əhatə edir.
Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin mesajında hər iki ölkənin hərbi qulluqçularının yüksək peşəkarlıq nümayiş etdirdiyi vurğulanır. Həmçinin bildirilir ki, Azərbaycan-İran əlaqələrinin və əməkdaşlığının möhkəmləndirilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edən “Araz-2025” birgə təlimləri mayın 21-də başa çatıb.
Xüsusilə vacib olan odur ki, bir neçə gün əvvəl Azərbaycanın müdafiə naziri general-polkovnik Zakir Həsənov İsrailin müdafiə naziri və Baş Qərargah rəisi ilə görüşüb. Təl-Əvivə rəsmi səfəri çərçivəsində baş tutan görüşlərdə Azərbaycan ilə İsrail arasında münasibətlərin yüksək səviyyəsi xüsusi qeyd edilib, ikitərəfli hərbi əməkdaşlığın inkişaf perspektivləri ətrafında ətraflı fikir mübadiləsi aparılıb.
Elə həmin səfər vaxtı Azərbaycan Respublikası müdafiə nazirinin müavini Aqil Qurbanov ilə İsrail Müdafiə Nazirliyinin baş direktoru Əmir Baram arasında görüş keçirilib. Görüşdə hərbi-texniki və hərbi təhsil sahələrində ikitərəfli əməkdaşlığın genişləndirilməsi ilə bağlı tədbirlər, o cümlədən gələcək planlar müzakirə edilib. Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin rəhbərliyi İsrail Müdafiə Qüvvələrinin Baş Əməliyyat Mərkəzində də olub və burada görülən işlərlə tanış olub.
Gördüyümüz kimi, Azərbaycan həm İran, həm də İsraillə hərbi sahədə həqiqətən unikal əməkdaşlıq nümunəsi nümayiş etdirir. Ancaq bu, hamısı deyil. NATO-nun Brunssumdakı Birləşmiş Komandanlığının Qərargah rəisinin müavini, general-mayor Ştefan Fiks də Azərbaycanda səfərdə olub. Onlar Sülh Naminə Tərəfdaşlıq proqramı çərçivəsində NATO və Azərbaycanın birgə təşkil etdiyi silsilə tədbirlərdə iştirak etmək üçün Bakıya gəliblər.
"NATO-nun tərəfdaş ölkəsi kimi Azərbaycan müttəfiqlər və Alyansın digər tərəfdaş ölkələri ilə təhlükəsizlik və müdafiə sahəsində islahatlardan tutmuş terrorizmlə mübarizəyə qədər geniş spektrli məsələlər üzrə əməkdaşlıq edir. Bundan başqa, Azərbaycan NATO-nun himayəsi altında müxtəlif əməliyyat və missiyalarda iştirak edib. 2025-2026-cı illərdə Slovakiya və İsveçin Azərbaycandakı səfirlikləri NATO-nun Azərbaycandakı təmas qurumu olacaq", - deyə İsveç səfirliyinin bəyanatında vurğulanır.
Ancaq bu da hamısı deyil. Azərbaycan və Serbiya müdafiə nazirlikləri arasında imzalanmış 2025-ci il üçün “İkitərəfli Hərbi Əməkdaşlıq Planı”na uyğun olaraq Serbiya Silahlı Qüvvələrinin şəxsi heyəti üçün döyüş hazırlığı keçirilib. Milli Müdafiə Nazirliyinin mətbuat xidmətindən verilən məlumata görə, Azərbaycan Ordusunun Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun mütəxəssisləri tərəfindən keçirilən təlim çərçivəsində döyüş əməliyyatları zamanı müxtəlif növ silahlardan istifadə, döyüş birləşmələri, təkmilləşdirmə üsulları, pilotsuz uçuş aparatlarından, müşahidə və hücum pilotsuz uçuş aparatlarından istifadə qaydaları və üsulları işlənib.
Gördüyümüz kimi, Azərbaycan Alyansa üzv olmadan bir sıra NATO-ya üzv ölkələrlə hərbi-texniki əməkdaşlıq qurub. Təbii ki, bizim əsas strateji tərəfdaşımız qardaş Türkiyədir. Azərbaycan və Türkiyə birgə təlimlər keçirir, silahlı qüvvələrin standartlarını NATO modeli üzrə əlaqələndirir. Türkiyə Azərbaycan Ordusunu silah-sursat, o cümlədən “Bayraktar TB2” pilotsuz təyyarələri, atıcı silahlar, zirehli maşınlar və rabitə sistemləri ilə təmin edir.
Böyük Britaniya Azərbaycana məsləhətlər verir, zabitlərimizə təlimlər keçir və müdafiə sektorunda islahatların hazırlanmasında iştirak edir. Almaniya ilə demilitarizasiya və maddi-texniki təchizat çərçivəsində əməkdaşlıq qurulub, kadrların hazırlanmasında və müdafiə strukturlarının yenidən təşkilində də ondan yardım var. Polşa və Çexiya - zirehli texnika, atıcı silahların tədarükçüsüdür. Üstəlik, köhnə sovet avadanlıqlarının saxlanması və modernləşdirilməsində də onların yardımı faydalıdır.
Azərbaycan İtaliyadan “Centauro” tipli zirehli maşınlar və digər texnikalar, həmçinin “C-27J Spartan” nəqliyyat təyyarələri alıb. Yeri gəlmişkən, “Azərbaycanın Müdafiə Nazirliyi ilə İtaliya Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı arasında 2024-2025-ci illər üçün ikitərəfli hərbi əməkdaşlıq Planı”na uyğun olaraq aprel ayında iki ölkənin Hərbi Hava Qüvvələri (HHQ) arasında əməkdaşlığa dair ekspert görüşü keçirilib.
Və Pakistan faktoru. Hansı ki, ölkəmiz müasir texnologiyalara əsaslanan “JF-17 Block 3” qırıcıları almağı planlaşdırır. Daha dəqiq desək, bu təyyarələr müasir və güclü Çin WS-13 mühərriki ilə təchiz edilib. Onlar “4+” nəsil qırıcıları sayılsa da, əslində, beşinci nəsil avionika və silahlardan istifadə edirlər. Dizayn və xüsusiyyətlərə görə, onlar İsveç-Amerika istehsalı olan “Gripen E” ilə müqayisə edilə bilər. Eyni zamanda, bu seçim qulluq xərclərinin aşağı olması səbəbindən daha büdcəli seçimdir.
Beləliklə, Azərbaycan dünyanın müxtəlif ölkələri, o cümlədən bir sıra NATO-ya üzv dövlətlərlə hərbi-texniki sahədə güclü və qarşılıqlı faydalı əlaqələr inkişaf etdirməklə öz hərbi qüdrətini gücləndirir. Bu yolda, məlum olduğu kimi, daxili hərbi-sənaye kompleksi inkişaf edir. Və bu, yeganə düzgün yoldur. Xüsusən də indi, beynəlxalq hüququn qüvvəsinin nəhayət, öz yerini güc hakimiyyətinə verdiyi tamamilə aydın olanda. Həm də ona görə ki, Azərbaycanın müstəqilliyi faktına hələ də qısqanclıqla yanaşan bəzi dövlətlər var. Biz hələ Ermənistan üzərində tarixi qələbəmizi demirik. Tək Rusiya bu mənada çox şeyi deyir.