Dövlətin inkişafı yalnız Bakıdakı yeni, yaraşıqlı binalarla məhdudlaşmamalıdır
Son vaxtlar mediada Ermənistanın Qarabağı Livan və Suriya erməniləri ilə doldurmağa çalışdığı barədə çoxsaylı materiallar dərc edilir. Bu, İrəvanın bəzi Orta Şərq ölkələrindən erməni əhalisini qeyri-qanuni şəkildə Dağlıq Qarabağ və Azərbaycanın bitişik bölgələrinə köçürməyə göstərdiyi ilk cəhdi deyil.
Erməniləri Dağlıq Qarabağa cəlb etmək üçün Azərbaycan əraziləri işğal edildikdən dərhal sonra imtiyazlar tətbiq edildi. Köçkünlərə təklif olunan güzəştlərə pulsuz mənzil, sosial infrastruktur, ucuz və ya pulsuz kommunal xidmətlər, aşağı vergilər, pul və heyvandarlıq daxildir.
Erməni mediasının yazdığına görə, işğal altındakı Azərbaycan torpaqlarında vergilər Ermənistanın özündən xeyli aşağıdır. Gəlir vergisi 5%-dir. İdxal olunan mallara 10% rüsum tətbiq edilir, ixrac isə, ümumiyyətlə vergiyə cəlb edilmir.
Azərbaycanla həmsərhəd bölgələrin əhalisi üçün də güzəştlər tətbiq edilib. Məsələn, 2014-cü ildə Ermənistan hökuməti Azərbaycanla birbaşa həmsərhəd olan 30-a yaxın yaşayış məntəqəsinin sakinlərinə sosial rifahın təmin edilməsinə yönəlmiş iki qanun qəbul etdi. Bu qanunlara görə, sərhədyanı yaşayış məntəqələrinin sakinləri dövlətdən sosial yardım almaq hüququna malikdirlər. Elektrik, qaz və suvarma suyunu yalnız qismən ödəyirlər, torpaq və əmlak vergilərindən tamamilə azaddırlar. Sərhəd bölgəsindəki istənilən sahibkarlıq fəaliyyəti, istehsalın təşkili vergilərdən demək olar ki, tamamilə azaddır.
İndi Ermənistan hakimiyyəti eyni metoddan istifadə edir və Livan ermənilərini Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinə cəlb etmək üçün qondarma "DQR"-də bir sıra imtiyazlar tətbiq edir. Bu gün hərbi əməliyyatlar vaxtaşırı olaraq Azərbaycan-Ermənistan qoşunlarının təmas xəttində, eləcə də Azərbaycan ilə Ermənistan arasındakı sərhəddə aparılır.
Bəs, Azərbaycanda vəziyyət necədir? Həm cəbhə xəttinə bitişik olan bölgələrin, həm də Azərbaycanın Ermənistanla sərhəddə yerləşən bölgələrinin sakinlərinə hansısa güzəştlər tətbiq olunurmu? AYNA məsələyə aydınlıq gətirməyə çalışıb.
“Cəbhə bölgəsindəki azərbaycanlı əhalinin dövlət dəstəyinə böyük ehtiyacı var. Bəziləri cəbhə xəttindəki ağır həyat şərtlərinə dözmür və daha yaxşı bir həyat axtararaq evlərini tərk edirlər. Yenə də qeyd edirəm, belə insanlar evlərini yalnız öldürülmək və ya şikəst olmaq qorxusu ilə deyil, özlərini və ailələrini dolandıra bilmədikləri üçün tərk edirlər”, - deputat Fazil Mustafa deyib.
Onun sözlərinə görə, əhalinin bu ərazilərdən çıxmasının qarşısını almaq üçün bir sıra qanunların qəbul edilməsi zəruridir: “Bu qanunlar mülki şəxslərin həyat sığortası, sahibkarlara güzəştlərin tətbiqi və əhalinin vergilərdən azad edilməsi məsələlərini əhatə etməlidir”.
Yeni Azərbaycan Partiyasından olan deputat Məlahət Həsənova isə hesab edir ki, cəbhə bölgəsində və sərhəd bölgələrində yaşayan vətəndaşlara dövlət dəstəyi yalnız vergilərdən azad olunmaqla, sahibkarlar üçün sığorta və güzəştlərlə məhdudlaşmamalıdır: “Dövlət cəbhə bölgəsində yaşayan və işləyən gənc mütəxəssislərə də qayğı göstərməlidir”.
Digər deputatı Arzu Nağıyevin sözlərinə görə, 2020-ci ilin sentyabrında parlamentin Əmək və sosial siyasət komitəsində çıxış edərkən, Ermənistanla həmsərhəd bölgələrdə yaşayan sakinlər tərəfindən ödənilən kommunal ödənişlərin məbləğinin yarıya endirilməsini təklif edib: “Həm də sərhədyanı bölgələrin sakinlərindən toplanan vergilərin azaldılması və bu ərazilərdə azad iqtisadi zonalar yaradılmasını təklif etdim. Təqdimatım komitə üzvləri tərəfindən dəstəkləndi. Yəqin ki, bu ilin oktyabr ayında Milli Məclisin plenar iclasında bu təkliflər xüsusi bir qanun layihəsi kimi təqdim ediləcək”.
Nağıyevin təklifləri Ermənistanla həmsərhəd bölgələrin sakinlərinə aiddir və qəbul olunarsa, hər gün düşmən atəşi altında yaşayan və işləyən sakinlərin yaşayış şəraitinin yaxşılaşdırılmasına xidmət edəcək. Və belə bir qanunun qəbulu həm də Ermənistanla həmsərhəd bölgələrdə iqtisadiyyatın inkişafına təkan verəcək. Sözügedən güzəştlər həm bu ərazilərin əhalisi, həm də dövlət siyasəti üçün vacibdir.
Dövlətin inkişafı yalnız Bakıdakı yeni, yaraşıqlı binalarla məhdudlaşmamalıdır. Ərazilərimiz diqqətlə izləyən düşmən, digər şeylərlə yanaşı, sərhədyanı bölgələrin iqtisadi inkişafının da şahidi ola bilər. Və bu amil tətiyi çəkməzdən əvvəl qarşı tərəfi diqqətlə düşünməyə vadar edəcək. Axı, kasıb Ermənistan iqtisadi cəhətdən güclü bir ölkə ilə müharibə aparmaq iqtidarında deyil...