Və ya Ukrayna üçün arzuolunmaz ssenari
Ukraynalıların demək olar ki, yarısı (44%) müharibəni dayandırmaq üçün danışıqlarda Rusiya ilə kompromis tapmağın tərəfdarı olduğunu bildirib. Hərbi münaqişəyə son qoymaq üçün bu variantı dəstəkləyənlərin sayı bu ilin fevralından 9% artıb (əvvəl 35% olub).
“Strana.ua” araşdırmaya istinadən yazır ki, bunu “Reytinq” qrupunun sorğusu göstərib. Respondentlərin 48%-i Rusiya tərəfindən ələ keçirilən ərazilər azad edilənə qədər hərbi əməliyyatların davam etdirilməsinin tərəfdarı olub. Ancaq tədqiqatçıların qeyd etdiyi kimi, yayda onların sayı 60% idi.
Ümumilikdə 18-35 yaşlı insanlar (45%) və ölkənin şərqində (51%) yaşayanlar daha çox kompromis tərəfdarları kimi çıxış edirlər. Müharibənin davam etdirilməsini dəstəkləyənlər arasında 36-50 yaşlı və ölkənin qərbində yaşayanlar (hər biri 50%) çoxluq təşkil edir. Qadınlar daha çox danışıqların tərəfdarıdır – 48% (44%-ə qarşı). Kişilər arasında əksəriyyət danışıqların əleyhinədir - 51% (lehinə - 40%).
Bunlar səsvermə məlumatlarıdır. Onlar qabarıq şəkildə bildirirlər ki, Ukrayna cəmiyyətində döyüş meydanında Rusiya üzərində qələbə ilə bağlı şübhələr artmaqdadır. Əks-hücum və Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin müdafiəyə keçdiyi artıq rəsmən elan edilibsə, bu rəqəmlərin artımı anlaşılandır. Budur, ukraynalıları və onların müttəfiqlərini də sevindirməyəcək daha bir xəbər: Rusiya hərbçiləri ilk dəfə qənimət kimi əvvəllər Avdeevka istiqamətində vurulmuş Amerikanın "Bradley" piyada döyüş maşınını götürüblər.
“Rıbar” teleqram kanalı yazır ki, avtomobil arxa cəbhəyə təxliyə edilib. Kanalın məlumatına görə, döyüş maşını yayın əvvəlindən 40-dan çox oxşar texnika itirən Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 47-ci mexanikləşdirilmiş briqadasına məxsus olub. Bu epizod möcüzənin baş vermədiyini açıq şəkildə göstərir və sübut edir ki, Qərb texnikası Ukrayna ordusuna rus ordusunu məğlub etməyə kömək etmədi.
Amma məsələ ondadır ki, Qərb Rusiya Federasiyasını iqtisadi sahədə də diz çökdürə bilməyib. Məsələn, “Rosstat”ın məlumatına görə, artıq üç aydır ki, Rusiya Federasiyasında işsizlik rekord səviyyədə (3%) qalıb və oktyabrda bu rəqəm ümumilikdə 2,9%-ə düşüb və tarixi minimuma çatıb. Bundan əlavə, inkişaf etmiş ölkələrin əsas assosiasiyalarından biri olan İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (İƏİT) bu yaxınlarda Rusiya iqtisadiyyatının vəziyyəti ilə bağlı qiymətləndirmələrinə yenidən baxıb.
Bundan sonra o, ÜDM-in gözlənilən 1,5% azalması əvəzinə, bu il artımın 0,8% olacağını proqnozlaşdırır. 2024-cü ildə 0,4% eniş əvəzinə 0,9% artım gözlənilir və inflyasiya proqnozları da azaldılıb. Bütün bunlar isə Ukrayna iqtisadiyyatının çökməsi fonunda baş verir. O, uzun müddətdir ki, yalnız Qərbin köməyi ilə dəstəklənir. Hansı ki, getdikcə azalır. Və bu şəraitdə qrivnanın devalvasiyası və Ukraynada həyat səviyyəsinin daha da aşağı düşməsi qaçılmazdır.
Üstəlik, Ukraynanın qonşu dövlətlərlə problemləri var. Ukraynalı jurnalist Konstantin Andriyuk dekabrın 2-də yazıb ki, Macarıstan Slovakiya ərazisini tərk etməyə çalışan Ukrayna yük maşınlarının qarşısını almağa başlayıb. Macarıstan polisi bildirir ki, növbələrin yaranmasına səbəb ukraynalı sürücülərin Slovakiya ilə sərhəddə keçid məntəqəsini bağladıqdan sonra Macarıstan vasitəsilə təyinat yerinə çatmaq cəhdləridir.
Andriyuk Slovakiya və Macarıstan sərhədində Ukrayna yük maşınlarının çox kilometrlik xəttinin videosunu dərc edib və bildirib: "Slovakiya daşıyıcıları blokadaya alındıqdan sonra sürücülər Macarıstan vasitəsilə Slovakiyanı tərk etmək qərarına gəldilər. Burada növbə yarandı, sonra onlar ümumiyyətlə, yük maşınlarını buraxmağı dayandırdılar".
Jurnalist Budapeştdən Ukraynaya gedərkən yolda yük maşınlarının çəkilişini aparıb. Amma, çox güman ki, Macarıstan tərəfi haqlıdır - söhbət blokadadan yox, bu istiqamətdə sıxlıq səbəbindən xaosun qarşısını almaq cəhdlərindən gedir. Sonda yavaş-yavaş da olsa, polis maşınlarının müşayiəti ilə Ukrayna yük maşınlarından ibarət qruplar yenə də sərhədi keçib.
Eyni zamanda Polşa və Slovakiya ilə problem aradan qalxmayıb. Bəli, Rumıniya qalır ki, onlar daha çox vaxt və maliyyə itkiləri ilə indi Ukraynaya yük idxal etməyə çalışacaqlar. Ancaq qonşularla münasibətlərin qurulmasında uğursuzluq faktı artıq göz qabağındadır. Bütün bunlar isə Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi rəhbərliyinin səriştəsizliyinin nəticəsidir. Əslində, cənab Kulebanın səviyyəsini bildiyi üçün bir çox tanınmış diplomatlar Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyindən istefa verdilər.
Nəticədə, Ukrayna səfirlərinin işlədikləri ölkələrin rəhbərliyinə ünvanladıqları bir dəstə qalmaqallı bəyanatları xatırlayırıq. Almaniya və İsraillə münasibətlər də korlanmışdı. Üstəlik, diplomat rolundan uzaq olan xanım Ukraynanın Bolqarıstandakı səfiri vəzifəsinə göndərilib. Bütün bunlar gec-tez öz bəhrəsini verəcəkdi.
İndi hər şey bir anda gəlir. Milyonlarla insanın, o cümlədən hərbi yaşda olanların Ukraynadan qaçması, güclü hərbi sənaye kompleksi yarada bilməməsi, iqtisadiyyatın çökməsi, Qərbin bu ölkəyə istənilən köməyi göstərəcək dövlət statusunu itirməsi, cəbhədə insan resurslarının çatışmazlığı, Ukraynanın kritik şəkildə asılı olduğu qonşu dövlətlərlə korlanmış münasibətlər - bütün bunlar Rusiya ilə güzəştə getməyə hazır olan Ukrayna vətəndaşlarının sayının artmasını izah edir.
Reallıqda hər şeyi öz adı ilə desək, Rusiyanın işğal etdiyi ərazilərin itirilməsi ilə barışan ukraynalıların sayının artmasından danışırıq. Bəli, bu, doğrudur. Bunu ölkənin indiki rəhbərliyi də anlayır. O, artıq tam səriştəsizlik və şokedici korrupsiya nəticəsində baş verən uğursuzluqlara görə günahkar axtarır. Bankovaya küçəsindəkilər mütəmadi olaraq mediada dərc olunmayan ukraynalıların əhval-ruhiyyəsini ölçürlər. Və onlar göstərirlər ki, ukraynalılar ölkənin problemlərində ilk növbədə Prezident Volodimir Zelenski və onun komandasını günahlandırırlar.
Nəhayət. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Komandanı Valeri Zalujnı etimad reytinqinə görə ölkə Prezidentini ötüb. Bunu eyni “Reytinq” sosioloji qrupunun sorğusunun nəticələri sübut edir. Zalujnıya Ukrayna vətəndaşlarının 63%-i tam etibar edir, 19%-i ona daha çox güvənir, Zelenskidə isə bu rəqəmlər müvafiq olaraq 39% və 33%-dir. Bu rəqəmlər “Xalqın qulluqçusu” partiyasının bir çox deputatının, məsələn, Maryana Bezuqlanın Zalujnının istefasını niyə bu qədər aktiv şəkildə tələb etdiyini izah edir. O, görünür, partiya və ölkə rəhbərliyinin göstərişlərini yerinə yetirir.
Və hamı görür ki, indiki hakimiyyət Zalujnının populyarlığının artmasından qorxur və rəqibini gözdən salmaq üçün heç nədən çəkinmir. Bütün bunları hazırda döyüşənlər, səngərdə oturanlar, ruslara müqavimət göstərməyə çalışanlar da görür. Təbii ki, bu siyasət konsolidasiya üçün deyil, ölkənin parçalanması üçün işləyir. Hər şey yavaş-yavaş, lakin əminliklə ona doğru gedir ki, Ukrayna özü üçün çox əlverişsiz şərtlərlə Rusiya Federasiyası ilə danışıqlara razılıq verməyə məcbur olacaq. Və bu zaman Ukraynanın Rusiyanın artıq ələ keçirdiyi torpaqlarının itkisi ilə barışmalı olacağı ehtimalı yüksəkdir.