Biz Moskvaya yönəlik bütün xoş niyyətimizə baxmayaraq, onlar üçün türk olaraq qalırıq, ermənilər isə “əclaf oğulları, ancaq özümüzün əclaf oğullarıdır”
Moskva getdikcə daha tez-tez 2008-ci ildə Gürcüstanla vəziyyətin təkrarlanması, yəni Rusiya ordusunun Bakıya hücumu ilə Azərbaycanı hədələməyə başlayıb. Dövlət Duması sədrinin müavini Pyotr Tolstoy, Kremlin ruporu, bədnam LDPR lideri Vladimir Jirinovski və hərbi ekspert, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı yanında MDB İnkişaf İnstitutunun Avrasiya İnteqrasiya Departamentinin rəhbəri Vladimir Yevseyev bu barədə danışdı. Bu dəfə o, Bakıdan sülhməramlıların vəzifələrinin öhdəsindən gəlmədiyi “mesajlarından” narazı olaraq belə bir açıqlama verdi.
“Bunu Rusiya tərəfinə, Rusiya sülhməramlılarına təzyiq göstərmək cəhdi olaraq görürəm. Bu, Moskva üçün qəti bir mesajdır. Bakı türk sülhməramlılarının yerləşdirilməsi də daxil olmaqla çox şey deyə bilər və istəyə bilər, lakin bu kimi məsələlərdə İrəvanın fikirlərini nəzərə alan Moskvanın razılığı olmadan bu planlar həyata keçirilə bilməz. Türk sülhməramlılarının cəlb edilməsi üç ölkə arasında əldə edilən razılaşmaları pozacaq”, - deyə Yevseyev bildirdi.
Bakı Moskvaya qarşı iddialarında səhvdirmi? Üçlü Bəyannamənin hansı bəndinə əməl olunur? Heç biri! Və nə üçün bütün Dağlıq Qarabağ ərazisinin işğaldan birdəfəlik və zəfərlə azad olunmasının bir addımlığında Bakı rus sülhməramlılarının yerləşdirilməsinə razılıq verdi? Yalnız bir şərtlə ki, Rusiya atəşkəsə və bütün erməni birləşmələrinin - istər Ermənistan Silahlı Qüvvələri, istərsə də separatçı döyüş birləşmələrinin çıxarılmasına zəmanət versin. 9 ay ərzində Dağlıq Qarabağda sülhməramlılar adı altında yerləşdirilən Rusiya hərbi kontingenti orada öz missiyasına aidiyyəti olmayan bir fəaliyyətlə məşğuldur, stasionar infrastruktur qurdu və erməni silahlılarını tərksilah etməyi belə, düşünmürlər. Əksinə, onları məşq etdirir, silahlandırır və mövqelərimizə o zonadan atəş açılanda səsini çıxarmır. Və onlar açıq və tərəddüd etmədən Ermənistan ordusunu yenidən silahlandırmaq və modernləşdirmək niyyətində olduqlarını etiraf edir və hətta Azərbaycanı atəşkəsi pozmaqda ittiham edirlər. Yeri gəlmişkən, ATƏT-in Minsk Qrupunun fəaliyyətə başladığı vaxtdan bəri ilk dəfə olaraq.
Azərbaycan missiyanın öhdəliklərini yerinə yetirmədiyinə işarə vuranda Moskvadan qışqırıq və təhdidlər eşidilir. Yəni, əgər Azərbaycan ordusu öz ərazisində Rusiyanın himayəsində olan erməni yaraqlılarını cilovlamağa cəsarət edərsə, mövqelərimizə atəş açmaq üçün şərait, məhz bizim tərəfimizdən evimizə dəvət olunmuş rusiyalı "sülhməramlılar" tərəfindən yaradılmasına baxmayaraq, təsadüfən güllə rus İvana dəyəcəksə və ya ruslar Dağlıq Qarabağda yerləşən erməni terrorçuların cavab atəşi açmasına kömək edən zaman itkilər verəcəksə, bu, Moskvaya qarşı müharibə elanı kimi qiymətləndiriləcək? O zaman Gürcüstanın başına açdıqları oyunu bizim də başımıza açacaqlar? Bəlkdə də bizi daha pis tale gözləyir. Çünki arxamızda yalnız Türkiyə var, amma bütün Avropa və ABŞ ermənilərin arxasındadır.
“2008-ci ildə Gürcüstanla baş verənlər təkrarlana bilər. Moskvanın səbri hədsiz deyil və Bakı da bunu nəzərə almalıdır. Mövcud vəziyyəti dəyişdirmək üçün zəmin hazırlamaq cəhdi bölgədə sabitliyin pozulması kimi qiymətləndiriləcək”, - deyə Yevseyev Bakıya xəbərdarlıq göndərdi.
Rusiya tərəfindən hərbi müdaxilə (əslində mahiyyət etibarı ilə belədir) olsaydı, belə çıxışlar başa düşülə bilərdi. Ancaq rus sülhməramlıları evimizdə yalnız qonaqdırlar, yalnız lazımsız itkilər vermədən hərbi əməliyyatları dayandırmağa və vəzifələri sülh prosesinə başlamağa kömək etməkdir. Amma indi də ruslar bizi öz evimizdə təhdid edirlər ...
Deməli, bu, gözlənilən idi. Ruslar könüllü olaraq nə vaxt və haradan gediblər ki? Hər halda, Putin dövründə belə bir fakt yada gəlmir. Bu, xoşxasiyyətli Brejnev, zəif iradəli Qorbaçov, hətta sözünün sahibi olmayan Yeltsin də deyil. Moskva Yevseyevin dili ilə diqqətimizə çatdırır: biz heç yerə getməyəcəyik, uzun illər qalmaq üçün gəlmişik, amma etiraz etsəniz, Bakıya qədər çatacağıq və heç bir Ərdoğan sizi xilas etməyəcək, xüsusən də, o, əbədi olmadığı üçün.
“Rus sülhməramlıları ən azı beş il Qarabağda qalacaq. Və gələcəkdə hər şey Türkiyə və Azərbaycandakı siyasi vəziyyətdən asılı olacaq. Çox şey Əliyevlə Ərdoğanın o zaman hakimiyyətdə olmasından, yoxsa kiminsə onları əvəz etməsindən asılı olacaq. Ancaq bir şey aydın olaraq qalır - rus sülhməramlıları oradan ayrılmaq fikrində deyillər, əks halda Qarabağda güclü bir infrastruktur yaratmazdılar. Əminəm ki, həm Qarabağda vəziyyətin sabitləşməsi ilə, həm da aqressiyanın artması şəraitində sülhməramlılar uzun müddət orada qalacaqlar ”, - deyə Moskvadan gələn mesajda deyilir.
Bizə Türkiyəni sülhməramlı kimi dəvət etmək barədə düşünməyə belə, icazə verilmir. Yenə də sitat gətirək: “Bakı türk sülhməramlılarının yerləşdirilməsi də daxil olmaqla çox şey barədə danışa və çox şey istəyə bilər, lakin bu planlar Moskvanın razılığı olmadan həyata keçirilə bilməz”.
Üçtərəfli Saziş imzalanana qədər bizimlə belə danışmağa cürət etmədilər. Hətta türk sülhməramlılarının sayının Rusiya ilə bərabər olacağı gözlənilirdi. Ancaq sonra türklər çox çətinliklə monitorinq qrupuna qəbul edildi, həm də cüzi hüquqlarla. Davadan sonra bizim yumruq yelləməyimizin nə xeyri var? Biz “keçini bostana buraxanda” rus bayraqlarını doyunca yellədik.
Bəli, Moskva istiqamətindəki bütün reveranslarımıza baxmayaraq, biz onlar üçün türk olaraq qalırıq, amma ermənilər bütün rusların çıxarılması, rus məktəblərinin bağlanması, şəxsən Putinə qarşı bütün demarşlara baxmayaraq, ruslar üçün “əclaf oğulları, ancaq özümüzün əclaf oğulları” olaraq qalırlar.