Moskva müharibəni müharibə adlandırdı: bu, nə anlama gəlir?
Rusiya ordusunun qonşu Ukraynanı işğal etmək və NATO-nu qorxutmaq üçün başlatdığı genişmiqyaslı hücumun üçüncü ilində, Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov Rusiya hökumətinin indiyədək BMT-nin üzvü olan suveren dövlətə qarşı hərbi təcavüzü “xüsusi hərbi əməliyyat” (“SVO”) adlandırsa da, ilk dəfə idi ki, onun dilindən “müharibəyə çevrildi” kəlməsi çıxdı.
Ukrayna ərazisində bütün mövcud müasir silah növləri, o cümlədən iri şəhər və qəsəbələrə, rabitə və infrastruktura, humanitar obyektlərə və mülki əhaliyə kütləvi raket hücumları da daxil olmaqla, Ukrayna ərazisində yüz minlərlə silahlı əsgərin iştirak etdiyi əməliyyatı dünyada heç kim “xüsusi hərbi əməliyyat” adlandırmırdı. Təbii ki, rusların özləri istisna olmaqla.
Hər hansı bir sağlam düşüncəli şəxs şübhələrini asanlıqla aradan qaldırmaq üçün internetdəki axtarış sisteminə "xüsusi əməliyyat" sözünü daxil etmək və “Vikipediya”da oxumaq kifayətdir. Bu, xüsusi bölmələr tərəfindən həyata keçirilir və məqsədlərinə və davranış üsullarına görə Ukraynada baş verənlərdən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir. Rusiya liderinin səsləndirdiyi vəzifələr, fəaliyyətin miqyası, işğalın ilk günündən “SVO”-ya cəlb olunan qüvvələr və vasitələr dünya ictimaiyyətinə baş verənlərə ən düzgün qiymət verməyə imkan verdi - bu, MÜHARİBƏdir. Bunu isə ukraynalıların özləri hamıdan yaxşı gördülər və hiss etdilər.
İndiyədək Kreml bu təbliğat evfemizmini Rusiyanın Ukraynaya əsasən işğalını təsvir etmək üçün daxildə məharətlə istifadə edib. Rusların fikrincə, öz rahatlığından əl çəkməyə hazır olmayan qorxaq, lağ obyekti olan Qərb isə Ukraynaya müdaxilə edə bilməyən qüvvə hesab olunurdu.
Lakin Moskva səhv hesablamışdı. Proses çətin, ləng və zamanla uzanmış ola bilərdi. Amma Qərb 2008-ci ildə Gürcüstanda və 2014-cü ildə Krımda olandan fərqli olaraq, bu dəfə mübarizə aparmaq qərarına gəldi. Və bu gün Rusiyanın bütün bu illər ərzində məhv etməyə çalışdığı NATO bloku (Türkiyə üçün S-400 hekayəsini xatırlayaq) həmişəkindən daha güclü və möhkəmdir və hətta ən kiçik Avropa ölkələri belə, Ukraynanın sadiq dostları və müdafiəçiləri arasındadır. İndi biz Qərb ölkələrinin döyüşən Kiyevə hərbi yardımının miqyasını müzakirə etməyəcəyik - bu məqalənin mövzusu bu deyil.
Sual olunur: niyə Kremlin danışan dili müharibəni müharibə adlandıraraq ritorikasını dəyişdi? Hər şey çox sadədir - birtərəfli müharibə olmur. Qərb bunu indi dərk etməyə başlayıb.
- Müharibənin bütün birinci ili ərzində Ukraynanın Qərb tərəfdaşları onu təkcə Rusiya ərazisinə deyil, hətta Ukrayna ərazisinə – işğal olunmuş Krıma da hücum etməkdən saxlayırdı. Bu tabu, bir çoxları kimi, işğal olunmuş ərazilərdə dinc əhaliyə qarşı zorakılığın üzə çıxmasından sonra aradan qaldırıldı. Uzaq hədəfləri olan rus hərbçilərinin vəhşi xisləti üzə çıxdıqca Avropa Rusiya hökumətinin əvvəllər onun təsir zonasında olan postsovet məkanı və Şərqi Avropa ölkələrinin yenidən nüfuz dairəsinə qaytarılması üçün əsl motivlərini və vəzifələrini bir o qədər dərk etməyə başladı. Koalisiyanın aparıcı ölkələri - İngiltərə və Fransa Ukraynanı uzaqmənzilli raketlərlə təchiz etməyə başladı, oraya rəhbərlik və texniki xidmət üzrə mütəxəssislər göndərdilər və Rusiyanın dərinliklərinə zərbələr endirməyə icazə verdilər.
- Ukrayna silah ustaları pilotsuz təyyarələrlə birlikdə dəniz pilotsuz təyyarələri istehsal etməyi də tez öyrəndilər. Ukrayna Silahlı Qüvvələri öz donanması olmadan Rusiyanın Qara Dəniz Donanmasının 20%-ni məhv etməyə və əslində onu uzaq limanlara sıxışdırmağa nail oldu.
- Ukrayna Silahlı Qüvvələri düşmənin neft obyektlərinə uğurla hücum edir - bu ilin əvvəlindən Ukrayna Qara dənizdən Baltik dənizinə qədər Rusiyanın mühüm neft obyektlərini hədəfə almaq üçün PUA-lardan istifadə edib. Fevral ayında hücumlar ölkənin xam neft emalı gücünün təxminən beşdə birini məhv etdi.
- Ukraynaya qarşı müharibə təkcə qeyri-mülki hədəflərə pilotsuz təyyarələrin hücumu şəklində deyil, yenidən Rusiya ərazisinə keçdi. Rusiya Azadlıq Ordusunun silahlı qüvvələri - Rusiya Könüllülər Korpusu, Rusiya Azadlıq Legionu, Sibir batalyonu və Çeçenistan İçkeriya Respublikasının könüllüləri Rusiya ərazisinə soxulub və artıq 10 gündür aksiyalar keçirirlər. Onlar Rusiyanın özünü ələ keçirən bir qrup FSB zabitindən azad etmək üçün qəhrəmancasına səylər göstərdilər.
- Nəhayət, Makron. Göz qabağında mövqeyini dəyişdi: artıq Putinin “simasını xilas etmək”lə maraqlanmır, getdikcə onun məğlubiyyətində pay sahibi olmaq istəyir. Kreml Avropanın birləşmiş qüvvələrinin başında ona “yerini göstərmək” niyyətində olan fransızın cəsarətindən ciddi şəkildə ehtiyat edir.
Və bu vəziyyətdə Rusiya hakimiyyətinin ölkəni rəsmən müharibə vəziyyətinə salmaqdan başqa çarəsi yoxdur - guya NATO blokuna müharibə elan etmək və nəticə olaraq, hərbi vəziyyət tətbiq etmək, genişmiqyaslı səfərbərlik həyata keçirmək və 2007-ci ildə Münhen Konfransından bəri arzusunda olduğu NATO-ya qarşı müdafiəyə başlamaq.
Peskovun özünün sözlərindən belə nəticələr yaranır: "Biz müharibə vəziyyətindəyik. Bəli, bu, xüsusi hərbi əməliyyat kimi başladı, lakin orada bu qruplaşma yaranan kimi, kollektiv Qərb Ukrayna tərəfində bunun iştirakçısına çevrildikdə, bizim üçün bu, artıq müharibəyə çevrildi. Mən buna əminəm. Hər kəs bunu öz daxili səfərbərliyi üçün başa düşməlidir”.
Ancaq diqqət yetirək ki, Kreml Peskovun dili ilə artıq bir neçə dəfə məqsədini dəyişdi - indi Rusiya Federasiyasının məqsədi Ukraynanın müvəqqəti işğal olunmuş rayonlarının “sakinlərinin təhlükəsizliyini təmin etmək”dir.
"Bizim dörd yeni federal subyektimiz var. Bizim üçün əsas məsələ bu subyektlərdəki insanları qorumaq və bu subyektlərin ərazilərini tam azad etməkdir", - Peskov deyir.
Yəni mahiyyət etibarı ilə Peskov artıq hücumçu “SVO”-dan deyil, müdafiə müharibəsindən danışır. O cümlədən Krımda - “Rusiya öz sərhədlərində Krımı və yeni bölgələri ələ keçirmək üçün hər hansı üsullardan istifadə etmək niyyətini sənədləşdirmiş bir dövlətin olmasına icazə verə bilməz”.
Bəli, biz Kremlin “Böyük Vətən Müharibəsi-2” elan etməsini gözləyirik, lakin bu müharibədə ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa və bir çox digər Avropa ölkələrinin təmsil etdiyi antifaşist qüvvələr Rusiyanın yanında deyil, ona qarşı olacaq. Və Amerika “Lend-Lease”i ruslar üçün deyil, Ukrayna üçün olacaq. Gəlin görək bu vəziyyətdə kim qalib gələcək. Moskva yenidən milyonlarla vətəndaşını “Vətən uğrunda, dövlət uğrunda, Putin uğrunda” ölməyə göndərsə belə...