Siyasi strateq: “Rusiya Federasiyasında müəyyən tarixlərin sakrallaşdırılmasını unutmamalıyıq”
“Onlar hücum edəcəklər, lakin amerikalı və britaniyalı tərəfdaşlar bizi əmin etdilər ki, Ukraynanın müdafiə və əks-hücum üçün silahları olacaq”
Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzkar müharibəsinin birinci ildönümündə rus ordusunun genişmiqyaslı hücuma başlayacağı barədə proqnozlar səngimir. Ukraynanın da əks-hücum əməliyyatlarına başlayacağı məlumatları var. Avropa və Amerika tərəfdaşlarının Ukraynaya silah tədarükü isə genişlənməkdədir.
Mövzu ətrafında siyasi strateq Boris Tisenhausen UNİAN-a müsahibə verib. AYNA sözügedən müsahibəni istinadla təqdim edir:
- Məlumdur ki, Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Avropa turnesinə çıxdı, görüşlər keçirdi, razılaşmalar əldə etdi. Bu səfəri necə qiymətləndirirsiniz?
- Dünyanın ideal şəklini çəksək, hər zaman daha yaxşısı ola bilər. Dünyanın ideal mənzərəsində Zelenski Britaniyaya gəlir, ona dərhal təyyarələr verilir, Avropa da təyyarələr verir, amma başa düşürük ki, bu belə deyil. Britaniya səfəri, parlamentdəki çıxış, Kral sarayında görüş - bütün bunlara baxanda mənə elə gəldi ki, bundan daha səmimi qarşılanmağı təsəvvür etmək çətindir. Mən çıxışı və ümumiyyətlə, hər şeyin aviasiya transferinin elementləri ətrafında cərəyan etdiyi səfərin proqramını yaradanlara ehtiramımı bildirirəm. İndi ən vacib şey nəticələrin mövcudluğudur. Amma biz başa düşürük ki, britaniyalı siyasətçilər nəsə desələr, o zaman aviasiya müəyyən müddətdən sonra veriləcək.
Şols və Makronla görüşdə hər şey daha qapalı idi. Bizi təəccübləndirəcək açıqlamalar olmadı. Ciddi silahların təhvil verilməsinə gəlincə, hamı gözləmə mövqeyi tutur. Tanklarda da belə idi. Əvvəllər tərəddüd edən Almaniya indi Ukraynaya 200 “Leopard” tankı verir və başqa ölkələri də bu addıma səsləyir.
- Sizcə, Britaniyanın davranışı aviasiya vasitələrinin tədarükü ilə nəticələnəcəkmi?
- Aviasiya tədarükü olacaq, mən buna şübhə etmirəm. Britaniyanın Baş naziri Rişi Sunaka bildirib ki, Böyük Britaniya Müdafiə Nazirliyinə Ukraynaya dəqiq hansı tip təyyarələrin verilə biləcəyini araşdırmaq tapşırılıb.
Tankları bizə ilk təhvil verən Britaniya özünü Ukraynadakı qələbənin əsas “atası” hesab edir. Eyni gəmidə olan digər avropalı tərəfdaşlar da geridə qalmaq istəmir və bütün uğurların Britaniyaya getməsini istəmirlər.
Bu, çox incə siyasi oyundur. Buraya Birləşmiş Ştatlar qoşulur: "Necə yəni? Biz Ukraynaya milyardları köçürürük və Britaniya qələbənin əsas "atası" olur? Xeyr, belə ola bilməz". ABŞ belə düşünür. Ukraynaya silah tədarük edənlərin rəqabəti önəmlidir. Bu prosesi ingilislər başlatdı. Artıq Ukraynaya silah tədarükü nomenklaturasına yenidən baxılır. Silahlar artıq müdafiə xarakterli olmayacaq, orada “Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin əks-hücumunu nəzərə alaraq” ifadəsi var.
Mən görürəm ki, danışıqlar mövzusu tamamilə aradan qalxıb. Hamı başa düşdü ki, Putinlə danışmağın faydası yoxdur. Putin bir əli ilə Rusiya şərtləri ilə danışıqların aparılmasını xahiş edir, digər əli ilə isə səfərbərliyə davam edərək iqtisadiyyatı müharibə vəziyyətinə gətirməyə çalışır. Amma okeanın o tayında oturanlar axmaq deyillər. Görürlər ki, Rusiya hücuma hazırlaşır, səfərbərliyi dayandırmır. Kremlə zaman qazanmaq üçün danışıqlar lazımdır. Bunlar hamısı köhnə hiylələrdir. Və Putin köhnə hiylələri tətbiq etməyə çalışaraq, tam əks effekt əldə etdi. Hamı dedi: "Vallah, onunla danışmağın mənası yoxdur. Biz onu da, ordusunu da məhv edəcəyik. Gəlin tanklar, aviasiya, 150 km-də reaktiv bombalar, uzaq məsafəli raketlərdən danışaq".
- Zelenskinin Brüsseldə Avropa İttifaqının (Aİ) sammitindəki çıxışının şərhi maraqlıdır. Dünyaya hansı siqnallar göndərildi?
- İndi hər kəsə aydındır ki, Ukrayna Aİ-yə üzv olacaq. Çox güman ki, bu, müharibədən dərhal sonra baş verəcək. Müharibə olmasına baxmayaraq, məcburi şərt olan islahatları, korrupsiyaya qarşı mübarizə arxa plana keçməyib. Mən kütləvi korrupsiya qalmaqallarını, vəzifədən uzaqlaşdırılmasını, şübhələrin təhvil verilməsini və s. nəzərdə tuturam.
Başqa bir məqam isə odur ki, bizi heç bir islahat aparmadan Aİ-yə qəbul etməyi əvvəlcədən düşünsək, böyük səhv edib, fürsəti əldən verə bilərik. Heç nə etməsək, ən pis dövrlərinə qayıdacaq Ukraynaya maraq nə vaxta qədər davam edəcək? Demək çətindir. Burada çox işimiz var və bunu etməliyik, əks halda bu şansı itirəcəyik.
İstənilən ukraynalının, cəbhədəki oğlanların və müharibədən əvvəl Zelenskinin səbri “rezin” idi. İndi belə səbir yoxdur. Korrupsioner məmurlara tamamilə sıfır dözümlülük var.
- Zelenski Britaniya və Fransada qəbul edilir, Rusiyada isə Putin Təhlükəsizlik Şurasını çağırmaq qərarına gəlir. Maraqlıdır, buna səbəb nə idi?
- Hər şeyin qaydasında olduğunu göstərmək üçün belə nümayişkaranə yığıncaqlar keçirirlər. Putinin hinduşka fermasını necə açdığını xatırlayın. Bütün bu ritual hərəkətlər göstərir ki, guya narahatlığa heç bir əsas yoxdur. Amma həqiqət artıq üzə çıxır. Mən bunu onunla əlaqələndirirəm ki, rus təbliğatçıları artıq başqa cür danışırlar. Onlar belə deyirlər: "Nəsə yanlış gedir. Bəs kim bizi yanlış yola aparır?". Təbii ki, onlar ekrandan götürüləcəklər. Yeri gəlmişkən, Stremousov da hər şeyin o qədər də sadə olmadığını deməyə başlamışdı. Və sonra bir baxdıq ki, Stremousov yoxdur. Düşünürəm ki, bu qorxu artıq digər təbliğatçılara da sirayət edib.
- Rusiya Federasiyasında yenə də “nəyin bahasına olursa-olsun, atəşi dayandırmaq lazımdır, bu müharibəni dayandırmaq lazımdır” nağılı danışılır. Kiyev doğrudan da Krıma yaxınlaşmağa hazırlaşarkən, Moskva isə Baxmutda küçəni tutmağı ancaq xəyal edə bildiyi halda danışıq mümkündür?
- Onlar Ukrayna silahlı qüvvələrinin uğurlu əks-hücum əməliyyatından qorxurlar. Əvvəllər Putin sülhməramlı obrazına girəcəyini düşünürdü. Yadınıza salın, Putin Lavrov və Peskov vasitəsilə demişdi: "Biz danışmaq istəyirik, Ukrayna danışmaq istəmir!". Sonra bir növ sülhməramlı oyunu oynamağa çalışdı, lakin bu baş vermədi.
Məsələn, İlon Mask “Krımla bağlı Xruşşovun səhvini düzəltmək lazımdır” sözləri ilə çıxış etdi. Başa düşürük ki, onun yanında müəyyən adamlar var ki, təbliğat aparırlar. Eləcə də digər Amerika və Avropa məşhurlarının yanında onların başını pozanlar var. Və onlar ruspərəst düşüncəyə yoluxdular. Hər belə bəyanatlar rus ordusunun növbəti məğlubiyyətindən qorxulduğu üçün baş verir.
Onların Amerika və Avropa ulduzları vasitəsilə apardıqları təbliğatla paralel olaraq daha bir proses gedir - Avropada rus saytlarının bağlanması. Bu yaxınlarda “Russia Today” Almaniyada, ondan əvvəl isə Fransada bağlanıb. Yəni Rusiya Federasiyası Avropada təsir rıçaqlarını itirir.
- Növbəti bir neçə ay üçün proqnozunuz maraqlıdır. İndi hər kəs genişmiqyaslı və həlledici hücumlardan danışır. Bu yazla bağlı proqnozunuz nədir?
- Proqnoz vermək riskinə girməyəcəyəm, amma çox vacib bir xəbəri qeyd etməliyəm: Birləşmiş Ştatlar silah təchizatının çeşidini dəyişdirir. İndi tədarük olunan silahlar genişmiqyaslı əks-hücum üçün nəzərdə tutulacaq. Çox güman ki, Rusiya hücum edəcək, çünki Putinin başqa yolu yoxdur. Müharibənin bir ili tamam olur. Rusiya Federasiyasında müəyyən tarixlərin sakrallaşdırılmasını unutmamalıyıq. Bəli, onlar hücum edəcəklər, lakin amerikalı və britaniyalı tərəfdaşlar bizi əmin etdilər ki, Ukraynanın müdafiə və əks-hücum üçün silahları olacaq.