Koronavirus Rusiyadakı azərbaycanlı miqrantlara nə qədər ziyan vurub?
Koronavirus pandemiyası Rusiyadakı əmək miqrantlarımızın iş və maliyyə imkanlarına mənfi təsir göstərdi. Bunun nəticəsidir ki, bu ilin birinci rübündə fiziki şəxslərin Rusiyadan Azərbaycana pul köçürmələri 29% azalıb. İqtisadçıların fikrincə, qonşu ölkənin iqtisadiyyatındakı durğunluq Rusiya Federasiyasından gələn vəsaitdən asılı olan Azərbaycan ailələrini gəlirsiz qoyub.
Bu ilin yanvar-mart aylarında fiziki şəxslərin Rusiyadan Azərbaycana pul köçürmələri 95.228 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Müqayisə üçün, keçən ilin hesabat aylarında Rusiyadan Azərbaycana pul köçürmələrinin həcmi 133.786 milyon dollar təşkil edirdi. Beləliklə, 2020-ci ilin yanvar-mart aylarında Rusiyadan ölkəmizə göndərilən maliyyə axını 28.8 faiz azalıb.
Ənənəvi olaraq, Rusiya Azərbaycana göndərilən pul kütləsi göstəricisi üzrə birinci yerdədir. Onun ardınca Türkiyə - 18,02 milyon dollar (artım 13,6%), ABŞ - 10,089 milyon dollar (artım 9,6%), Qazaxıstan - 8,13 milyon dollar (artım 7,4%) və BƏƏ - 7.379 milyon dollar (artım 29.9%) gəlir.
Yeri gəlmişkən, pul köçürmələri hər iki istiqamətdə gedir. Xüsusilə, Rusiya Azərbaycandan fiziki şəxslərin pul köçürmələrinin həyata keçirildiyi ölkələrin reytinqinə də başçılıq edir. Belə ki, hesabat dövründə Azərbaycandan şimal qonşumuza köçürmələr 29.332 milyon ABŞ dolları təşkil edib ki, bu da 2019-cu ilin birinci rübü ilə müqayisədə 20.3% çoxdur.
Hesabat dövründə Azərbaycandan ayrı-ayrı şəxslər tərəfindən Türkiyəyə - 26.387 milyon dollar (artım 33.8%), ABŞ-a 10.383 milyon dollar (artım 51.9%), Böyük Britaniyaya - 8.234 milyon dollar (artım 90.4%) və Gürcüstana - 7.721 milyon dollar (artım 69.4%) köçürmələr edilib.
Qeyd edək ki, Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) məkanında pul köçürmələrinin göstəriciləri deyəndə, bir qayda olaraq, biznes strukturları arasında qarşılıqlı hesablaşmalardan daha çox işçi miqrantların maliyyə vəsaitlərinin vətənlərinə köçürülməsi nəzərdə tutulur.
Plexanov adına Rusiya İqtisad Universitetinin İqtisadi nəzəriyyə kafedrasının dosenti Oleq Çeredniçenko Azərbaycan mətbuatına deyib ki, statistika hər iki ölkənin iqtisadiyyatlarının üzləşdiyi faktları təsdiqləyir: “İş həcmlərinin kəskin və məcburi məhdudlaşdırılması həm əməkhaqlarının, həm də işçi ştatının azalması ilə nəticələnib. Bundan əlavə, Rusiyada işləyən Azərbaycan vətəndaşları pandemiyanın yayılmasının kəskin dövründə vətənlərinə dönmək məcburiyyətində qaldılar”.
“Yuxarıda göstərilən hər iki fakt Rusiyadan pul köçürmələrinin həcminə birbaşa təsir göstərib. Cari ilin IV rübünün əvvəlindən başlayaraq bu istiqamətdə mənfi dinamika azalmağa başlamalıdır. Xəstəliyin ikinci dalğasının qarşısını almaq olarsa, tam sağalma prosesini gələn ilin birinci rübündən gözləmək mümkün ola bilər”, - deyə Çeredniçenko bildirib.
Azərbaycan əhalisi üçün qonşu ölkədən ildə milyonlarla dollar həcmində pul köçürmələri yolu ilə əlavə qazanc heç də əhəmiyyətsiz deyil – həmin vəsait bu insanların sosial problemlərin həllində mühüm rol oynayır. Tədqiqatların nəticələrinə görə, ən populyar pul köçürmə sistemləri bunlardır: “Western Union”, “Zolotaya Korona”, “Unistream”, “Russian Post”.
Rusiyadan öz ölkələrinə ən çox pul köçürən miqrantların siyahısına çinlilər başçılıq edir. Onlar adambaşına orta hesabla ayda 2012 dollar köçürüblər. Çinliləri 1160 dollarla türkiyəli miqrantlar izləyir. Ümumilikdə Rusiyada yaşayan işçi miqrantlar ölkələrinə orta hesabla 422 dollar, MDB ölkələrindən olan əmək miqrantları isə 377 dollar göndəriblər.
Məlumata görə, MDB ölkələri arasında Rusiyadan ölkələrinə ən çox pul göndərən Qazaxıstandan olan miqrantlardır (850 dollar). Onları Gürcüstan (580 dollar), Qırğızıstan (561 dollar) və Azərbaycan (482 dollar) izləyir.