Valeri Kondratyuk: “Ukrayna bir şeyi başa düşməlidir: ərazinin azad edilməsi bizim problemlərin həllinin yalnız yarısıdır”
Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğalçı müharibəsi bir il yarımdan çoxdur ki, davam edir. Rəsmi Kiyevin bəyan etdiyinə görə, əks-hücum əməliyyatı aparılır. Mütəxəssislər isə qeyd edirlər ki, əks-hücum başlasa da, ləng gedir. 2020-2021-ci illərdə Ukrayna Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin rəhbəri, general-leytenant Valeri Kondratyuk müharibə ilə bağlı UNİAN-a maraqlı fikirlər səsləndirib. AYNA sözügedən müsahibəni ixtisarla təqdim edir:
General qeyd edib ki, Rusiya Federasiyasına hücumlar bir çox ruslara hər şeyin plana uyğun getmədiyini anlatmış oldu:
- Genişmiqyaslı müharibənin əvvəlində ruslara deyirdilər ki, Ukrayna demilitarizasiya olunacaq, denasiyalaşdırılacaq. Amma il yarımdan sonra heç bir uğur əldə olunmadı və Rusiyanın hərbi süqutu göz qabağındadır. Rusiya ordusunun şəxsi heyəti ruhdan düşüb, hər gün böyük itkilər verir.
- Bəs Ukrayna ordusunun keçirdiyi əməliyyatlar qənaətbəxşdirmi?
-Biz çox çətin strategiya seçdik, çünki bizim üçün böyük itkilərlə rus istehkamlarına hücum etmək mümkün olardı, lakin biz Qərb silahlarının texnoloji imkanlarından istifadə etməyə üstünlük verdik. Təbii ki, bu çox bahalı strategiyadır. Logistika mərkəzlərində, silah-sursat anbarlarında, arxada nəzarət məntəqələrində zərbələr - bütün bunlar çox maliyyəyə başa gəlir. Lakin NATO sammiti Ukraynanın ilin sonuna qədər qələbə üçün bütün lazımi silahları alacağına zəmanət verdi. Hətta ABŞ-ın bizə kaset sursatları təhvil verməsi belə strategiyanı həyata keçirmək qabiliyyətimizi xeyli artırır. Bütün bunlar Putinin ətrafı daxilində təzyiqlərin artmasına səbəb olur.
Cəbhədəki əməliyyat vəziyyətindən danışsaq, Ukrayna Silahlı Qüvvələri iki istiqamətdə - Baxmut yaxınlığında və Azov dənizinə çıxışda uğur qazanır. Bu gün onlar Tokmak şəhəri yaxınlığında yerləşirlər. Bu şəhərin ələ keçirilməsi bizə əlavə imkan verəcək. Məsələn, Rusiya ilə Krım arasında bir dəhliz var. Bundan sonra Krım ruslar üçün tələyə çevriləcək.
- Bir müddət əvvəl yarımadaya basqın oldu ki, bu da işğalçılarda böyük səs-küyə səbəb oldu. Kəşfiyyatçılarımız dəniz yolu ilə Krıma getdilər, missiyalarını başa vurdular və uğurla geri qayıtdılar. Fenomenal əməliyyat sayıla bilər. Aktiv müharibə şəraitində bu cür basqınlar həqiqətən nə dərəcədə vacibdir?
- Bundan əvvəl Krım Platformasının növbəti iclası Kiyevdə keçirilib. Bu, Krımın azad edilməsinə dəstək verən bir çox ölkələrin iştirak etdiyi beynəlxalq konfransdır. Putin burada da uğursuz oldu, çünki bu gün heç kim heç bir şərt qəbul etmir və hətta gələcəkdə Krımı Rusiyanın bir hissəsi hesab etmir.
Ukraynanın Müstəqillik Günü ərəfəsində Krımda olan bütün vətənpərvərlik hərəkatlarımıza mənəvi dəstək vermək çox vacib idi. Rusların bütün istmusları və Krıma bütün girişləri minaladıqlarını nəzərə alaraq, belə amfibiya reyd əməliyyatlarının aparılmasının ümumiyyətlə mümkün olduğunu ağlına belə gətirmirdilər.
Kəşfiyyatçılarımız reyddən bir gün əvvəl məhv edilmiş Rusiya elektron kəşfiyyat postları, FSB bölmələri, bir “İsgəndər” batareyası və iki S-400 qurğusunun olduğu Tarxankut burnunu seçdilər. Bizim hərbçilər qayıqlarda burnun yaxınlığındakı mayaklara yaxınlaşanda bu, düşmən üçün tamamilə sürpriz oldu. Onların radio avadanlıqları bizim dəstəmizi aşkar etmədi ki, bu da döyüşçülərimizə nəinki eniş etməyə, tapşırıqları uğurla həll etməyə, həm də itkisiz qayıtmağa imkan verdi.
Əməliyyatın digər bir xüsusiyyəti də qrupun çoxlu sayda “Stinqer”lə silahlanması idi. Bu, Qərbin hava hücumundan müdafiə silahıdır və əgər hava hücumları olsaydı və ya Rusiya təyyarələri qrupu təqib etməyə cəhd etsəydi, onlar məhv olardı. Bu, çox təsirli bir silahdır.
- Bu basqın, Krım körpüsünə edilən hücumlar göstərir ki, Krımın işğaldan azad edilməsi bizim təsəvvür etdiyimizdən daha realdır, hətta hərbi yolla olmasa da, realdır və düşündüyümüzdən də çox yaxındır. Sizcə, Krımın azad edilməsi yaxındırmı?
- Əslində bizə təkcə əraziləri deyil, həm də insanların şüurunu azad etmək lazım gələcək. Krımın Rusiyanın təsiri altında olduğu dövrdə təbliğat gücləndirilmiş, Rusiya Federasiyasından 600 mindən çox insan yarımadaya köçürülmüşdür. Onlar Krımı tərk etməli, mümkün qədər tez getməli olacaqlar. FSB və Krımdakı Rusiya hakimiyyət orqanları artıq Krımdan ailələrini göndərib və mülklərini çıxarıblar. Onlar öz ümidsizliklərini və Krımı bu gün tam təcriddə saxlamağın mümkünsüzlüyünü mükəmməl başa düşürlər.
Böyük bir hücum olacağı təqdirdə, Ukrayna tərəfdən çoxlu sayda itki olacaq. Buna görə də birləşmiş strategiya olacaq: hərbi obyektlərin, Rusiya Federasiyasının Krım ərazisindəki resurslarının məhv edilməsi və yarımadanın tamamilə blokadaya alınmasının qeyri-mümkün olduğunu göstərən reyd əməliyyatları.
- Müharibənin 2023-cü ildə bitə biləcəyi iddia edilir. Belə bir ehtimalı necə qiymətləndirirsiniz?
- Obyektiv olaraq, müharibə yalnız Rusiyanın siyasi rəhbərliyi dəyişdikdə bitə bilər. Bu gün beynəlxalq xüsusi xidmət orqanlarının Rusiya Federasiyasında vəziyyətə təsir imkanları çox məhduddur.
Mənə Rusiya ordusunda və ya Putinin yaxın çevrəsində sui-qəsd daha çox ehtimal olunur ki, bu da danışıqlar prosesinin qarşısını alır və müharibənin təkcə hərbi yolla bitməsinə gətirib çıxara bilər.
Ukrayna bir şeyi başa düşməlidir: ərazinin azad edilməsi bizim problemlərin həllinin yalnız yarısıdır. Putin rejiminin demontajına nail olmaq bizim üçün çox vacibdir. Müharibə onun əməllərinin nəticəsidir və əsl səbəb məhz Kremldədir. Onsuz biz daha bir gecikmiş və hibrid müharibə görəcəyik. Qərbin bu işdə bizə dəstək verməsi çox vacibdir. Ukrayna o qədər qalib gəlməlidir ki, Putin rejimi hakimiyyətdən uzaqlaşdırılsın.
- Bu, realdırmı?
- Bu, artıq reallığa çevrilir. Çünki bu gün Rusiya elitasının məqsədləri öz mövqelərini qorumaqdır və bu, Putini devirməklə, sistemi yenidən işə salmaq üçün başqa adamları hakimiyyətə gətirməklə mümkündür. Qərblə qarşıdurma, “soyuq müharibə” Rusiyanın yavaş, lakin qaçılmaz dağılmasına və gələcəkdə parçalanmasına gətirib çıxarır.