“Səlahiyyətlilər qorxurlar ki, ultramillətçilər bu amildən onlara qarşı təbliğatda və Türkiyənin təsirini dəstəkləməkdə ittiham edəcəklər”
Kutaisi Apellyasiya Məhkəməsi Batumi Şəhər Məhkəməsinin yerli meriya tərəfindən Batumidə yeni bir məscid tikilməsini rədd etməsini ayrı-seçkilik və qanunsuz addım kimi qəbul etdiyi qərarını qüvvədə saxladı. Bu barədə “Novosti-Qruziya” xəbər verir.
Batumidəki Yeni Məscidin Tikintisi Fondu 2017-ci ildə Batumi Bələdiyyəsinə qarşı iddia qaldırdı. Müsəlman icması Batumi meriyasının məscid tikməkdən imtina etməsinə etiraz etdi. İddiaçı, həmçinin yerli hakimiyyət orqanları tərəfindən dini zəmində ayrı-seçkilik edilməsindən şikayət verdi.
“İcmanın öz vəsaiti hesabına satın aldığı torpaq sahəsinə məscid tikmək hüququnun məhdudlaşdırılması dini ayrı-seçkiliyə səbəb ola bilər”, - deyə məhkəmədə bildirilib.
30 sentyabr 2019-cu ildə Batumi Şəhər Məhkəməsi Batumidə Yeni Məscid İnşaatı Fondunun iddiasını təmin etdi və dini zəmində ayrı-seçkilik faktı olmasını təsdiqlədi. Batumi Bələdiyyəsinin inşaat icazəsinin birinci mərhələsini təmin etməkdən imtina etməsi barədə qərarı ləğv edildi.
Batumidə Yeni Məscid Tikintisi Fondunun maraqları məhkəmədə Sosial Ədalət Mərkəzi (SƏM) və Tolerantlıq və Müxtəliflik İnstitutu (TMİ) tərəfindən müdafiə olunur.
Batumidə yeni bir məscidin inşası ilə bağlı vəziyyət bir çox beynəlxalq təşkilat tərəfindən Gürcüstanda din azadlığının pozulmasının göstəricisi olaraq bildirildi. ABŞ Dövlət Departamentinin dünyadakı dini azadlıqların vəziyyətini qiymətləndirən hesabatlarından birində Gürcüstanda “dini azlıqların hələ də ayrı-seçkilik yolu ilə restitusiya siyasətinin qurbanı olaraq qaldıqları” qeyd edildi. Batumidə bir məscid tikilməsinə icazə verilməməsi ilə bağlı vəziyyət nümunə olaraq göstərildi.
Hazırda Batumi şəhərində yeganə müsəlman məbədi 1886-cı ildə inşa edilmiş Orta Came Məscididir. Yerli müsəlmanlar şəhərdəki bir məscidin yetərli olmadığını və bəzi inananların küçədə namaz qılmalı olduqlarını söyləyirlər.
İkinci bir məscid tikmək üçün müsəlman icması Batumi şəhərinin mərkəzində, təxminən 3 min kvadrat metrlik bir ərazi satın aldı. 2017-ci ilin may ayında Batumi meriyası bina tikintisinə icazə verməkdən imtina etdi. İmtina səbəbi əldə edilmiş sahənin yanında sıx infrasturktur və məskunlaşmadır. Bundan sonra müsəlman icması meriyanın bu qərarından məhkəməyə müraciət etdi.
2014-cü ildəki son siyahıyaalmaya görə, Gürcüstanda 398 mindən çox müsəlman yaşayır. Yəni ölkə əhalisinin təxminən 9%-i İslama ibadət edir. Bu sayın təxminən üçdə biri Acarıstanda yaşayır.
Ölkədə 250-dən çox məscid var ki, onların da çoxu əsasən kəndlərdəki kiçik tikililərdir. Əsas müsəlman icmaları azərbaycanlılar, çeçenlər, ləzgilər, ahıska türkləri, gürcülərin bir hissəsi - Acarıstan sakinləri, habelə abxazlardır.
Maraqlıdır, təsvir olunan fakt və ümumiyyətlə Gürcüstanda dini azadlıqların (xüsusən müsəlmanlar üçün) vəziyyəti necə qiymətləndirilə bilər? Doğrudan da müxtəlif etiqadlı inananların hüquqlarının ciddi şəkildə pozulması halları varmı? Yoxsa ümumiyyətlə, bu sahədə ölkədəki vəziyyət hələ də qənaətbəxş hesab edilə bilər?
AYNA-nın suallarını tanınmış gürcüstanlı politoloqlar cavablandırıb.
Gürcüstan Strateji Analiz Mərkəzinin (GSAC) aparıcı eksperti Gela Vasadze:
“Bilirsiniz, məhkəmənin qərarı formal olaraq doğrudur, amma əslində bu, bir istehzadır. Buna görə də bunun siyasi bir qərar olduğunu çox yaxşı başa düşürük. Üstəlik, bu qərar Batumi meriyasında kiminsə müsəlmanlarla pis rəftar etməsi mənasında siyasi deyil. Orada işləyənlərin əksəriyyəti özləri müsəlman kökənlidir, ancaq insanda ola biləcək ən iyrənc şey qorxaqlıqdır. Bu vəziyyətdə siyasi qorxaqlıqdan gedir söhbət.
Özünüz nəticə çıxarın: Batumidə ikinci bir məscidin tikilməsi məsələsi çoxdan gündəmdədir. Ancaq səlahiyyətlilər icazə verməkdən qorxurlar, çünki bilirlər ki, ultramillətçilər mütləq bu amildən onlara qarşı təbliğatda və Türkiyənin təsirini dəstəkləməkdə ittiham edəcəklər.
Daha geniş şəkildə götürək: şübhəsiz, çoxları eşidib ki, bütün Acarıstan türklər tərəfindən alınıb və s. Təbii ki, bu, cəfəngiyatdır, Batumidə türk kapitalından daha çox Rusiya kapitalı var. Ancaq rus təbliğatı Acarıstanı bir memə çevirdi - buna görə deyirlər, “baxın, türklər hər şeyi alıblar”.
İndi konkretdən ümumiyə keçək. Əlbəttə ki, Gürcüstanda dini azadlıq mövcuddur və hər hansı məzhəbdəki inananların hüquqları qanunla qorunur. Ancaq din azadlıq - yalnız ümumi qanuni müddəalar deyil, eyni zamanda hakimiyyətin zəiflik göstərərək, dağıdıcı qüvvələrin tənqidlərinin hədəfi olmaq qorxusundan yaranan belə xüsusi hallardır. Və bu qüvvələrin Gürcüstanın xaricdən ölkəmizə qarşı pis niyyətli adamlar tərəfindən dəstəklənməsi onları narahat etmir”.
Qara Dəniz Beynəlxalq Universitetinin professor, politoloq Nika Çitadze:
“Əsasən, deyərdim ki, Gürcüstanda dini azlıqların hüquqları pozulmur. Gürcüstan əhalisinin təxminən 10%-i müsəlmandır, əksəriyyəti şiələrdir (əsasən Azərbaycan əhalisi).
Gürcüstanda bütün dini icmaların hüquqlarının qorunmasını tənzimləyən xüsusi bir dövlət qurumu var. “Quran” gürcü dilinə tərcümə edilib. Gürcüstan hakimiyyəti hər il bütün dini icmaların nümayəndələrini bayramları münasibətilə təbrik edir. Gürcüstanda bütün dini etiqadların hüquqlarının qorunduğunu deyə bilərik”.