Ukraynalı polkovnik: “Dneprin sağ sahilində olan 20-30 minlik bu qrupu heç olmasa iki dəfə azaltmalıyıq. Bunun üçün bütün hərbi imkanlarımız var”
Rusiya qoşunlarının Xersondan çıxması başqa bir sualı gündəmə gətirib: 20-30 minlik hərbi qruplaşma hara istiqamətlənəcək? İndi ukraynalılar narahatdırlar ki, həmin qruplar işğalda olan Donetsk və Luqanskda yerləşəcək bi, bununla da Rusiya Donbassda güclənəcək. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin ehtiyatda olan polkovniki, hərbi ekspert Roman Svitan bu fikirləri bölüşür. Ekspert UNİAN-a müsahibəsində Xersondan çıxan rus qoşunlarının zərərsizləşdirilıməsinin vacib olduğunu deyib. AYNA polkovnikin müsahibəsini istinad və ixtisarla təqdim edir:
- Təxminən dörd ay əvvəl Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Xersonu hücumsuz geri qaytaracağını deyən ilk hərbi ekspertlərdən birisiniz. Bundan sonra nə olacaq?
- Müharibə riyaziyyatdır. Müəyyən düsturları bilməklə minimum hərəkət xətası ilə hesablamaq çox asandır. Ruslar qərbə doğru hərəkət etmək üçün sağ sahili tutdular - Odessa və ya Voznesensk istiqamətində və s. Onlar Dnestryanıya çıxış əldə etmək istəyirdilər ki, bu, hərbi baxımdan düzgündür, amma bu halda belə əlverişsiz dayaq zəbt edilir. Bern qanununa görə, istənilən qərb sahili hücum üçün çox əlverişsizdir və o zaman əks istiqamətdə - qərbdən şərqə doğru irəliləmək çox uğurludur. Burada fizika və təbiət qanunları Ukraynanı şərqdən gələn hücumdan qoruyur və şərqə doğru irəliləmək bizim üçün çox asan olur.
Ruslar körpübaşını zəbt edəndə aydın idi ki, gücləri çatmasa, biz sağ və sol sahilləri birləşdirən körpülərə çatan kimi geri çəkilməli olacaqlar. Nə baş verdi?! Biz HIMARS-ı aldıqdan və Antonovski körpüsünə, Kaxovskaya bəndinə atəş açandan sonra vəziyyəti proqnozlaşdırmaq artıq mümkün idi.
Rus ordusunun sağ sahildəki günləri saylıdır. Bu zaman məsələsidir. Amma Rusiya ordusu sağ sahildən sol sahilə çıxmağı da hesablayıb. Ancaq bütün bu vaxtı Rusiya hərbçiləri Rusiya Federasiyasının siyasi rəhbərliyini sağ sahildə olmağın mənasızlığına inandırmaq üçün sərf etdi, indi gördüyümüz.
- Sizcə, Xersondan çıxan qüvvələr başqa istiqamətlərdə rus ordusunu gücləndirə bilərmi?
- Əlbəttə. Biz onları buraxmamalıyıq. Dneprin sağ sahilində olan 20-30 minlik bu qrupu heç olmasa iki dəfə azaltmalıyıq. Bunun üçün bütün hərbi imkanlarımız var. Fakt budur ki, onlar ya körpülər, ya da keçidlər boyunca geri çəkilə biləcəklər. Əgər geri çəkilmə prosesində onlara atəş açmasaq, o zaman bu qruplaşmanı sol sahilə buraxacağıq. Birincisi, ukraynalıların bizim hərbi-siyasi rəhbərliyimizə sualları olacaq, bu nədir - “ukraynalıların bilmədiyi saziş?”. Və əgər bu “razılaşma” deyilsə, sağ sahildəki rusları niyə məhv etməməlisən? Əks halda, 30 min yaxşı silahlanmış, müharibədən keçmiş, döyüş koordinasiyasından keçmiş hərbçilər Donetsk bölgəsində peyda olacaq və biz Donetsk bölgəsini itirəcəyik. Həmçinin də minlərlə əsgərimizi itirəcəyik. Hansısa “razılaşmalara” getmək qətiyyən mümkün deyil. Xatırlayaq ki, ruslar bütün hissələrini saxlayaraq döyüşsüz Kiyevdən geri çəkildikdən sonra Donbassda peyda oldular. Eləcə də, döyüşmədən İzyumu tərk edənlər Donbassda göründülər. Limanı tərk edənlər də Donbassa getdilər. Siz Donbassda nə qədər gücün olduğunu təsəvvür edirsiniz?! Ona görə də Xersondan gedənləri buraxmaq olmaz. Sonra onlar Baxmut bölgəsində, Donetsk, Marienka və Pesok bölgələrində görünürlər və biz orada ərazi itiririk, döyüşçülərimizi itiririk.
- Xersonu tərk edən rus qoşunları Krıma doğru gedə bilərlərmi? Çünki biz görürük ki, Krımda fəal müdafiə istehkamları qazmağa başlayıblar, Mariupolun müdafiəsi hazırlığı görürlər...
- Mən demək olar ki, 100 faiz əminəm ki, bütün sağ sahil qruplaşması Donetsk bölgəsinin "azad edilməsi" tapşırığını yerinə yetirmək üçün dərhal Donbassa köçürüləcək. Prinsipcə, hələ də döyüşə bilməyən, müdafiə vəzifələrini yerinə yetirə bilən "qismən səfərbər" olunanlar isə Krım istiqamətində olacaqlar. Onlar müdafiə istehkamlarını hazırlıqsız döyüşçülərə həvalə edəcəklər.
Mariupol, Berdyansk, Melitopolun müdafiəsi üçün "qismən səfərbər" olunanlardan da istifadə edilə bilər. Amma döyüş bölmələri məhz Donbassa yönləndiriləcək. Orada qüvvələrin əsas tətbiqi nöqtəsi onlardadır.
- Belə bir fikir var ki, bu qoşunlar Zaporojyeyə doğru irəliləyə bilər. Bu ssenarinin baş vermə ehtimalını necə qiymətləndirirsiniz?
- Onların Zaporojyedə heç bir işi yoxdur. Zaporojyeyə doğru irəliləmək üçün onlar Dnepr şəhərinin ərazisinə, Dnepr çayı boyunca və eyni zamanda aşağıya doğru hərəkət etməlidirlər. Rusların həm Zaporojye, həm də Dnepr istiqamətində döyüşmək üçün kifayət qədər qoşunları yoxdur. Sumi altından Poltavaya, daha sonra Kremençuqa və Dneprə getmək lazımdır. Bunu indi etməyəcəklər. Bunun üçün onlara Sumi bölgəsində və Tokmak bölgəsində ən azı yarım milyon qrup lazımdır, yalnız bundan sonra bu cür əməliyyatı planlaşdıra biləcəklər.
Amma Ukraynanın azad edilmiş ərazilərindən icazə verdiyimiz rusların sonda Donbassa gedir və Donetsk qrupunu gücləndirir.
- Rusların qisas alacağı aydındır. Necə düşünürsünüz, Xersonun qisasını düşməndən nə vaxt gözləmək lazımdır?
- Fakt budur ki, Rusiya hərbi-siyasi rəhbərliyi Ukrayna xalqının soyqırımı kursunu müəyyənləşdirib. Təbii ki, enerji strukturumuzu, sənaye müəssisələrimizi məhv etməyə davam edəcəklər. Biz buna müqavimət göstərməliyik.
Hava hücumundan müdafiə sistemimiz pozulduqda 50-dən çox raket və ya başqa təyyarə göndərilir.
Ona görə də biz hava hücumundan müdafiənin həcmini, zenit-raket komplekslərinin sayını artırmalıyıq. Bu artıq həyata keçirilir: biz eşidirik ki, IRIS-T SLM və NASAMS sistemləri artıq Ukraynaya daxil olub. “Hawk” çox perspektivlidir. Hava hücumundan müdafiə sistemlərinin sayını artırmaqla, hava hücumundan müdafiə sistemimizin həddini artırırıq. Amma ruslar sanksiyalar altında olduqları üçün raketlərin sayını artıra bilmirlər. Yeni raketlərin istehsalı çox çətindir. Hətta yaxşı vaxtlarda bəzi mövqeləri ayda 2-3 ədəd raket atmaqla vurdular. İndi isə heç birini edə bilmirlər.
Raketlərin olmaması səbəbindən İrana üz tutdular. Orada, yeri gəlmişkən, İranın “Fateh” və “Zülfüqar”ını transfer edib-etməyəcəyi hələ sual altındadır. Çünki böyük ehtimalla G20-də onlara təzyiq olacaq. Artıq İrana müəyyən təsirləri olan Çinə də təzyiqlər olacaq. Düşünürəm ki, bu məsələ G20-də qaldırılacaq və hansısa yolla həllini tapacaq. Çox güman ki, İran bu raketləri Rusiyaya verə bilməyəcək.
- Rusiya tərəfindən istifadə olunarsa, Ukrayna İranın ballistik raketlərindən özünü necə qoruya bilər?
- Balistik raketlərdən gizlənməyin ən yaxşı variantı alternativ və ya paritet tipli silah - işə salma qurğularını və saxlama yerlərini vurmaq üçün daha uzun məsafəyə malik raketləri əldə etməkdir.
Odur ki, “Tomaqavk” kimi raketlərə və ya eyni ATACMS-ə və ya 500-700 km mənzilə malik HIMARS raketlərinə malik olmalıyıq.
- Bu tip silahları artıq alırıq?
- Heç olmasa, sifariş veririk və bu barədə bildirilib. Bunu həm müdafiə naziri Reznikov, həm də Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı Zalujnı bildirib. Bu istiqamətdə danışıqlar aparılır. Düşünürəm ki, biz bu tip silahları almalıyıq, çünki dünya yaxşı bilir ki, ballistik raketlərə qarşı döyüşmək demək olar ki, mümkün deyil.