Məşhur avtomobil markasının taleyi necə olacaq?
Taksilərə qoyulan yeni tələblər avtomobillərin köhnə nəslinin qiymətlərinin aşağı düşməsinə səbəb olub. Təxmini hesablamalara görə, paytaxtın taksi parkının ən məşhur maşını olan “Toyota Prius”un qiyməti 25 faiz ucuzlaşıb. “Toyota Corolla”, “Kia” və “Hyundai” seqmentində də vəziyyət oxşardır.
Hökumətin köhnə avtomobillərin idxalını məhdudlaşdıran qərarından sonra yeni modellərin qiyməti kəskin şəkildə 12-13 min manatdan 15-16 min manata qalxdı, lakin köhnə avtomobillər seqmentində də oxşar vəziyyət müşahidə edildi: çünki bu yol veteranlarından müntəzəm olaraq yalnız nəqliyyat vasitəsi kimi deyil, həm də qazanc əldə etmək üçün istifadə edirdilər.
Lakin yaşı 15-dən yuxarı olan avtomobillərin taksiyə buraxılmaması bu bazarda qiymətlərin ucuzlaşmasına səbəb olub. İndi “Prius”ları 7 min manata, hətta 6 min manata da onlayn satışda görə bilərsiniz. Avtomobil həvəskarları iddia edirlər ki, onlar taksidə “öldürülmüş” ikinci əl avtomobilləri daha ucuz satırlar və nisbətən təzə, yaxşı vəziyyətdə olan avtomobillər isə öz qiymətini saxlayır - heç kim onları ucuza verməyəcək.
Bazar ekspertləri qiymətlərin gələcək davranışı ilə bağlı konsensusa gələ bilmirlər. Digər analitiklər hesab edirlər ki, köhnə avtomobillərə tələbat yüksək olaraq qalacaq, yəni qəpik-quruşlara işlənmiş avtomobil almaq mümkün olmayacaq.
İqtisadçı ekspert Eldəniz Cəfər AYNA-ya deyib ki, bu fikir paytaxtın ictimai nəqliyyatının kifayət qədər səmərəli fəaliyyət göstərməməsi ilə bağlıdır: “Taksilərin bahalaşması və ya qıtlığı sonradan yollarda şəxsi avtomobillərin sayının artmasına səbəb olacaq. Məhz bu məqsədlə köhnə “Prius”lar alınacaq”.
Mütəxəssislər vətəndaş kütləsinin şəxsi avtomobillərdən ictimai nəqliyyata keçmək istəməməsini, əsasən avtobusların işinin qəribə “optimallaşdırılması” və paytaxt metrosunun sıxlığı ilə izah edirlər. Ucuz taksilər şəhərkənarı qəsəbələrin sakinləri üçün həddindən artıq dolu köhnə avtobuslara alternativ idi. Buna görə də ucuz taksi parkının getməsi ilə ucuz, köhnə avtomobillərin alınmasına maraq arta bilər. Digər analitiklər və bazar nümayəndələri hesab edirlər ki, yol veteranları öz alıcılarını tapacaqları üçün tezliklə əvvəlki qiymət çəkilərini bərpa edəcək.
Bununla belə, köhnə avtomobillərin qiymətləri yüksək təklif səbəbindən ucuzlaşmaqda davam edir. Avtomobillərin kütləvi satışının ümumi mənzərəsini tanınmış onlayn platformalarda görmək olar.
İqtisadçı ekspert Xalid Kərimlinin fikrincə, eksponatlarının qiymətləri təklif səviyyəsindən asılı olaraq davam edəcək: “Satışa çıxarılan köhnə avtomobillərin artması ilə bu bazar seqmentində orta qiymət aşağı düşəcək. Hesab edirəm ki, taksilərdə işlənmiş nəqliyyat vasitələrinin istifadəsinə qadağa qoyulandan sonra qiymətlər daha 6 aydan bir ilə qədər aşağı düşəcək”.
Nəqliyyat eksperti Aslan Əsədov izah edir ki, hökumətin qərarı 15 yaşdan yuxarı bütün minik avtomobillərinə şamil edilir: “Bu qərarda konkret hansısa avtomobil markasından bəhs edilmir. Beləliklə, köhnə “Prius”lar bu istehsalçının yeni hibrid avtomobilləri ilə əvəz olunacaq. Ümumilikdə, “Toyota Prius” bu gün Avropanın böyük şəhərlərində - Paris, Barselona, Madrid və s.-də geniş yayılıb. Bundan əlavə, maşın elektrik enerjisi ilə işləyir, yəni bugünkü ekoloji meyllərə cavab verir. Yerli yollarda 2008, 2009, 2010, 2012-ci illərin buraxılışı olan bu markaya rast gəlmək olar. Bu mənada “Pirus”larınızı satmağa tələsməyi məsləhət görmürəm”.
Bununla belə, indidən göz qabağındadır ki, həmişə mövcud olan “Toyota Prius” taksi parkımızın tarixinin bir hissəsi olmağa hazırlaşır. Ona görə də iqtisadçı ekspert Akif Nəsirlinin fikrincə, belə avtomobillərin qiymətləri aşağı düşməkdə davam edəcək: “Köhnə, qənaətcil avtomobillərə marağı taksi bazarında yüksək tələbat artırdı. İndi bu sahədə 2009-cu ildən köhnə nüsxələrlə işləmək mümkün deyil. Ancaq taksi xidmətlərində 15 ildən köhnə avtomobillərdən geniş istifadə olunurdu. Məcburi məhdudiyyət belə bir donanmaya tələbin azalmasına və onun kütləvi satışına səbəb oldu. Bütün bunlar bu bazarda orta qiymət etiketinin gözlənilən azalmasına gətirib çıxardı və yaxın aylarda belə avtomobillərin qiyməti düşməyə davam edəcək”.