Çox maraqlı nəticələr doğuracaq proseslər başlayır
Rusiya təbliğatı Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 40 nəfərlik diversiya-kəşfiyyat dəstəsinin (DKD) Bryansk vilayətinin Suşani bölgəsinə nüfuz etdiyi barədə çox fəal şəkildə feyk yaymağa başlayıb. Guya ki, həmin DKD kimisə girov götürüb, hansısa bir vətəndaşın avtomobilini, hətta içində uşaqlar olan bir məktəb avtobusuna atəşə tutub.
Bu mərhələdən sonra regional və aşağı rütbəli vəzifəli şəxslərin sözlərində uyğunsuzluqlar başlayır. Bryansk bölgəsinə hücum edənlər barədə çəlumat ilk olaraq yerli qubernator Aleksandr Boqomaz tərəfindən açıqlandı. Onun sözlərinə görə, DKD Klimovski rayonunun Lyubeçane kəndi ərazisinə girib. Onların hərəkətli bir avtomobilə atəş açdığı iddia edilir. Guya, bir sakini ölüb, on yaşlı bir uşaq isə yaralanıb.
Rusiya xəbər agentlikləri məsələni daha da şişirdərək, DKD-nin Bryansk bölgəsindəki bir kənd mağazasında altı nəfəri girov götürdüyünü iddia edir. Bu təbliğatın da dozasının az olduğu ortaya çıxdı və girovların sayı artmağa başladı. Tanınmış gopçu, hərbi jurnalist Semyon Peqova görə, Ukrayna DKD-si 100 nəfəri girov götürüb.
Ancaq Suşani kəndinin rəhbərliyi kənddə girovların ələ keçirilməsi barədə heç nə bilmədiklərini söylədi. Novoropski kənd nümayəndiyliyinin başçısının sözlərinə görə, heç kim onlara girovların olduğunu deməyib: “Mən Suşani kəndindən 18 kilometr məsafədəyəm və rabitə ilə bağlı problemlər var. Sərhədçilər və hərbçilər iş başındadırlar”.
Məktəb avtobusunun atəşinə gəldikdə, bu, ümumiyyətlə cəfəngiyatdır, çünki Suşanidə çoxdandır ümumiyyətlə, məktəb yoxdur.
Rus könüllü korpusunun döyüşçülərinin Bryansk bölgəsinə girdikləri barədə məlumatlar var idi. Bu da müəyyən qədər şübhəli məlumatdır, çünki bu legitim hərbi korpus Ukrayna komandanlığının rəhbərliyi altında döyüşür və ölkənin hakimiyyəti dəfələrlə ölkə xaricinə nüfuz etməyəcəkləri və mülki şəxslərə hücum etməyəcəkləri barədə dəfələrlə açıqlamalar verib.
Hər şey Kiyevin əvvəlcədən xəbərdar etdiyi kimi, FSB-nin zəif təşkil edimiş təxribatına çox bənzəyir.
Ümumiyyətlə, bir növ yöndəmsiz DKD. Bu barədə “Qəzəbli odessalı” ləqəbi altında yazan məşhur Ukrayna hərbi mütəxəssisi Aleksandr Kovalenko tərəfindən məlumat verilib: “40 nəfərlik DKD? Maraqlıdır ki, rus təbliğatçıları özlərini eşidirlər? Bu qədər sayda heyətlə DKD olmur. Axı bu qədər say onlara uğurla manevr etməyə mane olur”.
Məlumatlar var ki, Bryansk bölgəsində “Vaqner” qrupunun bazasından silahlı muzdlular qaçıb. Hal-hazırda insanlara təşə açan keçmiş cinayətkarları zərərsizləşdirməyə çalışırlar. Artıq ən azı bir mülki insanın öldürüldüyü deyilir.
Və başqa bir feyk. Deyirlər ki, təxribatçıların qollarında sarı bandajları var. Ukrayna ordusu isə bu rəngin bandajlarından istifadə etmir. Bir neçə həftə ərzində onlar qollarındakı bandajları mavi və ya yaşıl rəngə dəyişirlər.
Moskvada düşməni yaxşı tanımırlar. İndi baş verənlər "Zelenskinin əmri" adlı bir saxtakarlığı xatırladır. Rusiya paytaxtının mütəxəssisləri Ukrayna Prezidentinin əmr yox, sərəncam imzaladığını bilmirlər. Həm də onu bilmirlər ki, Zelenskinın ata adı Aleksandroviç kimi deyil, Ukrayna dilində Oleksanviç gedir. Və beləliklə Ukrayna ilə əlaqəli hər şeydə...
İkinci pis xəbər Hindistandan gəldi. Banklara rus neftinin ticarətində qiymətlərin tavanına uyğunluğunu izləmək üçün daha ciddi şərtlər təqdim edilir. Hindistan neft emalı zavodları və bank qurumlarının rəhbərliyindən Rusiya neftinin tədarükünün qiymətlərin bir barel üçün 60 dollarlıq dəhlizi çərçivəsində olması haqda sübutların təqdim edilməsi üçün şərtlər irəli sürülür. Hindistan mediasının məlumatına görə, Rusiya ilə neft ticarətində əməkdaşlıq hind şirkətləri üçün əsl baş ağrısına çevrilir.
Son günlərdə Rusiya ərazisi müharibənin bütün dövrü üçün pilotsuz uçuş aparatlarının ən kütləvi basqınını yaşadı. Dronlar Tuapsedə neft deposunu vurdu, Belqorod bölgəsinə düşdü, Adıgeyə çatdı, Rusiya Sankt-Peterburq üzərindəki səmanı bağlamağa məcbur oldu. PUA Moskvadan 100 km məsafədə düşdü, Eyskdəki hava limanının yaxınlığında partlayışlar eşidildi.
Dronlar Rusiya hakimiyyəti üçün vacib olan nöqtələrə daha da yaxınlaşır və tez-tez hava müdafiəsinin vizyonu sahəsindən kənarda qalır. Beləliklə, məsələn, Tuapsedə iki partlayış eşidildi – “Astra”-ya görə, hərbi kazarmalara yaxın olan “Rosneft” neft anbarının 30 metrliyinə düşüb.
Eyni zamanda, Z-kanallar iddia olunduğu kimi, Tuapsedə vurulan bir dronun qalıqlarının şəkillərini yaydılar. Onların üzərində İsrail taktiki “Aeronautics Defense Systems Ltd” şirlətinin məhsulu olan Aerostarın işarəsi aydın görünür. Şəkillərdəkinin İsrail dronu olduğunu Amerikanın araşdırmaçısı Henri Şlottman da tanıdı. O, Aerostarın Ukraynanın silahlı qüvvələrinə birbaşa İsraildən girə biləcəyinə inanmır: "Bu dronların xidmətdə olan və onsuz da Ukraynanı təmin edən NATO ölkələrinin birindən gəlməsi ehtimalı daha çoxdur”.
Fevralın son günü Moskva vilayətinin Qubastovo kəndində yerləşən “Qazprom”un “Voskresensk” qaz kompressor stansiyasının yanında, Ukraynanın “Ukrjet” şirkətinə məxsus UJ-22 Airborn dronu düşdü. O vurulmadı - ağaclara ilişdi və hündürlüyü itirdi. Kəndin yaxınlığında Lukhovitsa-3 hərbi hissəsi var ki, burada Rusiya Silahlı Qüvvələrinin rəhbərliyinin radio qovşağı yerləşir.
Şlotmanın məlumatına görə, şəhərətrafı ərazilərə dron reydlərinin başlanması Ukraynanın istəsə, arxa cəbhədə Rusiya enerji və hərbi infrastrukturuna hücum edə biləcəyini göstərir.
İndi Ukrayna hərbi-sənaye kompleksi öz PUA-larının kütləvi istehsalı üzərində işləyir. Beləliklə, məsələn, Luç Dizayn Bürosu 2020-ci ildən bəri uçuşu və qayıdışı 3300 km-ə qədər olan, idarəetmə radiusu 150-300 km olan və 300 kq faydalı yüklənmə qabiliyyətli “Sokol-300” döyüş dronu üzərində işləyirdi. Onun hazırlığı barədə məlumat verilmir, lakin “Ukroboronprom”un nümayəndələri dəfələrlə Ukraynanın silahlı qüvvələrinin Moskva və Sankt-Peterburqa uça biləcək bir PUA olduğunu söyləyiblər.
Baş verən hər şey Rusiyada nəzərəçarpan əsəbilik yaradır. Hərbi infrastruktura əhəmiyyətli ziyan barədə danışmaq üçün çox erkən olsa da, dronun Rusiya ərazisinin belə bir dərinliyinə getməsi faktı əhəmiyyətli bir psixoloji təsir göstərir.
Müxtəlif ekspertlər məqsədi belə ifadə edirlər: "Rusların evlərinə müharibə çatmalıdır ki, onlar “xüsusi hərbi əməliyyatın” nə olduğunu hiss etsinlər, bunun ikibaşlı kəsən bir silah olduğunu başa düşsünlər”.
İndi ilk kütləvi zərbə müxtəlif dərinliklərdə və iki böyük coğrafi ərazilərdə səpələnməklə çox sayda hədəfdə meydana gəldi. Tendensiya odur ki, müharibə nə qədər uzun çəksə, ukraynalılar Rusiyanın daha da dərinliklərinə nüfuz edə biləcək dronlar yaratmaq üçün bir o qədər səy göstərəcəklər.
Ukrayna PUA-larının Rusiyanın dərinliklərində görünməsi psixoloji təsir və media effekti versə də, Krımdakı hücumlar və Donbassın işğal olunmuş hissəsinin bütün dərinliyinə nüfuz etmələr adi bir hal alır.
Kadiyevkada, yerli zavodda hərbi yük dolu maşınlar partladıldı. Fotoşəkillərə görə, əhəmiyyətli bir ərazidə yanğın oldu və partlayış bir neçə saat davam etdi. Yalnız döyüş sursatı deyil, həm də orada gizli texnika da detonasiya məhv edildi.
Sonuncular barədə Britaniyanın “The Economist” jurnalı da yazır. Məqalədə qeyd edildiyi kimi, Rusiya ordusu itirilən tankları lazımi tempdə bərpa edə bilmir: "Rusiya ayda 20 yeni tank istehsal edə, 90 ədədini təmir edə bilər. Ancaq hətta bu rəqəmlər də itkini örtmək üçün kifayət olmaya bilər. Yalnız Uqledar yaxınlığında bir həftədə Rusiya ordusu 130 tank itirib”.
“The Economist”in materilaında bu vəziyyətin müəyyən səbəbləri izah edilir: "İstehsalın genişlənməsinə, xüsusən də müasir tanklar üçün lazım olan yarımkeçiricilər və kompüter çiplərinin olmamasına da mane ola bilər. Son zamanlarda Ukraynaya göndərilən bəzi təmir edilmiş tanklar müxtəlif modellərdən qarışıq bir avadanlıqlar yığınını ehtiva edir və tam olaraq dəqiq vurmağa imkan verən külək sürət sensorları kimi yüksək səviyyəli avadanlıqları yoxdur".
Müharibə davam etdiyi üçün, Rusiya həm keyfiyyətdə, həm də tankların sayında daha da azalma ilə qarşılaşacaq və istehsalın itkinin yerini doldura bilməyəcək.
İndi məlum faktları sıralayaq. Artıq sirr deyil ki, Ukraynadakı Rusiya ordusu artan miqyasda mərmi aclığı yaşamağa başlayır. İstehsal olunan silahın həcmi kifayət deyil, çünki köhnəlmiş avadanlıqlarda daha çox mərmi istehsal etmək mümkün deyil. Sanksiyalara görə həmin avadanlığı yeniləmək də mümkün deyil, amma yerlisi də yoxdur. Belə bir idxal əvəzləmə...
Zirehlə bağlı da çətinliklər yaşanır. Ukrayna döyüşçüləri Rusiya əmr sənədlərini ələ keçirdilər ki, orada ilk növbədə texnikanı qorumaq lazım olması barədə söhbət gedir. Yəni, insan itkisi əsas deyil, onlardan çoxdur, amma gördüyümüz kimi, tanklar qorunmalıdır, çünki çatışmazalıq problemi var.
Bu fonda Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin sərəncamında olan xarici və ya yerli istehsal dronların sayı daim artacaq. Onların parametrləri yaxşılaşır.
Deyəsən, Rusiya üçün müharibənin tutqun perspektivləri elitanın həqiqəti söyləmək icazəsi olan bir hissəsi tərəfindən anlaşılmağa başlanıb. Ölkədə "Tələ 2022" filmi nümayiş etdirilir. Filmdə Putinə təriflər çoxdur, eyni zamanda, fikir irəli sürülür ki, müharibə başa çatmalıdır. İzləyiciyə yeridilir ki, keçən ilin 23 fevral xəttinə qayıtmaq məğlubiyyət deyil. “Ukrayna xarabalığa çevrilib və Rusiya Ukraynada istədiyi şeyə nail oldu. Daha müharibə etməyin mənası yoxdur, çünki, zərərlər qeyri-mütənasib artacaq. Müharibədən çıxmaq isə hər gün getdikcə çətinləşir”, - mesajlar verilir.
Yəqin ki, Moskvadakı “sülh partiyası”nın mövqey xeyli möhkəmlənib. O qədər çox güclənib ki, rəsmi təbliğata açıq etiraz etmək fürsəti tapıblar. Və bu, çox maraqlı nəticələr doğuracaq bir prosesin başlanğıcıdır.