Türkiyəli ekspert: “Regiona nəzarət uğrunda mübarizə artacaq, tərəflər arasında “soyuq müharibə” şiddətlənəcək”
Azərbaycanlı politoloq: “Baş verəcək hadisələr Azərbaycanın və Azərbaycan hakimiyyətinin xeyrinə olacaq”
2021-ci ili başa vurmaq üzrəyik. Bir çox ekspertlər hesab edirlər ki, qarşıdan gələn 2022-ci il dünya dövlətləri, xüsusən mənsub olduğumuz region üçün çox çətin bir il olacaq. Türkiyədə lirə böhranı, növbədəkənar seçkilər tələbi, Rusiya-Ukrayna böhranı, Moskvanın Ukrayna sərhədləri boyunca ordu toplaması, Qərbin buna qarşılıq olaraq ağır sanksiyalar hədəsi iddiaların həqiqət yükünü artırır.
ABŞ-da təhsil alan türkiyəli siyasi icmalçı Selman Arslanbaşın AYNA-ya şərhinə görə, 2022-ci il həm siyasi, həm də iqtisadi baxımdan region ölkələri üçün ağır il olacaq: “Əslində təkcə region dövlətləri yox, bütün dünya bundan əziyyət çəkəcək. Koronavirus pandemiyası hələ bitməyib. Qarşıda daha sarsıdıcı ştamların yayılacağı ehtimalı var. Bu səbəbdən dünya iqtisadiyyatında böhran davam edəcək. Bu böhranda isə hər bir güc mərkəzi vəziyyətdən öz xeyrinə istifadə etməyə çalışacaq. Bu kontektsdə tərəflər arasında mübarizə daha da şiddətlənəcək. Regiona nəzarət uğrunda mübarizə artacaq, tərəflər arasında “soyuq müharibə” şiddətlənəcək”.
“Rusiya-Ukrayna böhranına gəldikdə, tərəflərin razılığa gələcəkləri inandırıcı görünmür. Sözsüz ki, bu münaqişə qarşıdakı ildə də davam edəcək. Moskva Ukraynanın NATO-ya gedən yolunu bağlamağa, Qərb isə onu özünə tərəf çəkməyə çalışacaq. Lakin bunun geniş mənada müharibəyə səbəb olacağını güman etmirəm. Bu, Qərblə Rusiya arasında müharibə deməkdir. Bunun hansı faciəli nəticələrə gətirib çıxaracağını isə həm Qərbdə bilirlər, həm də Rusiyada. Alternativ mübarizə üsullarından istifadə ediləcək ki, nəticədə Rusiya iqtisadiyyatı daha böranlı dövrə qədəm qoyacaq. Bunun fonunda da Kremlin regiona nəzarət imkanları zəifləyəcək”, - deyə ekspert bildirib.
Arslanbaşın fikrincə, Türkiyəyə qarşı xarici təsirlərin artması da təsadüfi deyil: “Güclənən Türkiyə bəzi dairələr üçün arzuolunan deyil. Onlar hər vəchlə bunun qarşısını almağa çalışırlar. Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın da söylədiyi kimi, lirə böhranında da bu qüvvələrin əli var. Növbədəkənar seçkilər tələbi də bunun bariz nümunəsidir. Kifayət qədər çətin dövrdür və inanıram ki, biz bu sınaqdan da üzüağ çıxa biləcəyik”.
Politoloq Zərdüşt Əlizadə isə AYNA-ya açıqlamasında bildirib ki, gələn il Azərbaycan üçün əlamətdar hadisələrlə yadda qalacaq: “Azərbaycanla Ermənistan, eyni zamanda Azərbaycanla Türkiyə arasında münasibətlər yüksələn xətlə davam edəcək. Hətta bu il kommunikasiya və nəqliyyat xətlərinin işə düşəcəyi, Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı razılıq əldə ediləcəyi də gözlənilir. Bütün bunlar Azərbaycanla Ermənistanın xeyrinədir və onları sülhə yaxınlaşdırır. Hesab edirəm ki, gələn il elə də ciddi dəyişikliklər olmayacaq. Olacaqsa da, bu, Azərbaycanın və Azərbaycan hakimiyyətinin xeyrinə olacaq”.
“Rusiya-Ukrayna məsələsinə gəldikdə isə, heç bir müharibədən söhbət gedə bilməz. Müəyyən təzyiqlər və hədələr olacaq, lakin bu, müharibə həddinə gəlməyəcək. Mümkündür ki, kiçik toqquşmalar olsun. Məsələ nə Qərbin, nə də Moskvanın söylədiyi kimidir. Hər ikisi yalan danışır və ictimai rəyi öz xeyirlərinə dəyişmək istəyirlər. Yəqin ki, Qərb iqtisadi baxımdan Kremli çökdürməyə çalışacaq. Rusiyada isə vəziyyət onsuz da yaxşı deyil. Bütün bunların fonunda Rusiya dərin iqtisadi böhran yaşayacaq. Bu böhrana cavab olaraq Moskva da müəyyən təzyiq rıçaqlarını işə salacaq. Mahiyyət isə olduğu kimi qalacaq”, - deyə siyasi şərhçi vurğulayıb.
Əlizadə hesab edir ki, Türkiyədə hakimiyyət dəyişikliyi ehtimalı aşağıdır: “Düzdür, bu ehtimal var, amma yuxarı səviyyədə deyil. Yəqin ki, 2023-cü ilə qədər Rəcəb Tayyib Ərdoğan hakimiyyətdə qala biləcək. Deyək ki, bunun əksi baş verdi - Əkrəm İmamoğlu gəldi oldu Türkiyənin Prezidenti. O neynəyəcək ki? Bizimlə düşmən olacaq, yoxsa digərləri ilə? Heç nə dəyişməyəcək. Hər şey olduğu kimi qalacaq. Kasıb yenə kasıb qalacaq, varlı yenə varlı”.