Fermerlərin dərdi: məhsulları “bağdan süfrəyə” çatana qədər 10 əl dəyişir

İqtisadiyyat

06.07.2022 - 18:06

Gilasını, almasını, albalısını, əriyini satıb əvəzində baha un, yağ, ət almalıdırsa, qiyməti artırmaqdan başqa nə yolu qalır?! 

Sosial şəbəkələrdə, mediada bir çox adam meyvələrin baha olmasından şikayət edir. Başadüşüləndi, amma obyektiv baxış deyil. Ölkədə meyvə istehsalçıları il boyu gözlərini 2-3 ay mövsümdə qazanacaqları pula dikiblər, məmləkətdə hər şeyin baha olduğu, ərzaq iflyasiyasının rəsmi rəqəmlərə görə 20%-dən artıq olduğu bir dövrdə meyvə istehsalçısı nə etməlidir ki?! Əgər öz gilasını, almasını, albalısını, əriyini satıb əvəzində baha un, yağ, ət almalıdırsa, qiyməti artırmaqdan başqa nə yolu qalır?! 

Başqa bir dərdləri də odur ki, məhsulları “bağdan süfrəyə” çatana qədər 10 əl dəyişir, onların birbaşa bazara çıxışı da yoxdur. Söhbət ondan getmir ki, hər fermerə şəhərdə bir “piştaxta” verilsin, bu heç istehsalçıya da sərf etməz – fermer hər gün öz bağından 3-5 yeşik meyvə yığırsa bunu gündəlik Bakıya gətirib satmaq sərf etməz, heç yol xərcini ödəməz. 
Amma ölkədə normal sistem qurulsaydı, dövlət konkret dəstək göstərsəydi, məsələn, hər kənddən növbəli sistem ilə gündə 1 fermer həm öz, həm də həmkəndlisinin malını Bakıya gətirib satar, pulunu da gətirib kəndliyə verərdi. Bu sistem qurulsa, hər kənddə fermerə ayda 1-2 dəfə bazara mal gətirmək növbəsi düşərdi. Bir şərtlə ki, şəhərdə satış yeri üçün pul verməsin, yolda ona DYP-lar ondan pul-para almasınlar – vəssalam, bu zaman fermer də qazanar, əhali də daha ucuz mal-məhsul alardı. 

Amma supermarketlərlə süslənmiş, “bravolaşmış” məmləkətdə bu şəbəkə marketlərə sərf etmir axı, ona görə də belə bir sistemin qurulmasında maraqlı deyillər. Qaragün kədli min bir əziyyətlə öz malını şəhərə çatdırıb hansısa metronun qarşısına yeşik düzüb satmaq istəsə də 10 yerdən “əliqovluqlular” və “əlidəyənəklilər” peyda olurlar...

Müəllif: Natiq Cəfərli, REAL təmsilçisi, iqtisadçı-ekspert